Microsoft Word tajyor mahsulotlarni hisobga olish


TAYYOR MAHSULOTNI BAHOLASH VA UNI TURKUMLASH



Download 191,09 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/12
Sana11.08.2021
Hajmi191,09 Kb.
#145395
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
tajyor mahsulotlarni hisobga olish

2.TAYYOR MAHSULOTNI BAHOLASH VA UNI TURKUMLASH 

Mahsulotni  sotish  sanoat  korxonalari  mablag`larining  aylanishida  oxirgi  bosqich 

hisoblanadi.  Sotish  uchun  mo`ljallangan  mahsulot  tovar  mahsuloti  deb  nomlanadi.  Korxona 

faoliyatini tavsiflovchi asosiy ko`rsatkichlardan biri tovar mahsulotini sotishdir. Tovar mahsuloti 

tarkibiga  sotish  uchun  mo`ljallangan  Tayyor  mahsulotlar,  yarim  Tayyor  mollar,  buyurtmachi 

korxona va muassasalar uchun bajaril-gan sanoat harakteriga ega bo`lgan ishlar kiradi. 

Baho  -  qiymatning  puldagi  ifodasidir.  Uning  asosini  u  yeki  bu  mahsulotni  Tayyorlash 

bilan bog`liq ijtimoiy zaruriy mehnat tashkil etadi. Bozor iqtisodiyoti munosabatlariga o`tishdan 

avval sanoat mollariga belgilanadigan bahoning uch turi mavjud edi. 

1. Korxona ulgurji bahosi. 

2. Sanoat ulgurji baxhsi. 

3. Chakana narx. 

Bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  narx  turlari  ko`paydi:  ulgurji,  chakana  narxlardan  tashqari 

yana  ichki,  xalqaro  narxlar  paydo  bo`ldi.  Ichki  narx  deganda  tovarlarga  davlat  ichkarisida 

belgilangan  narx.  xalqaro  narx  deganda  esa  tovarlarga  xalqaro  bozorda  belgilangan  narx 

tushuniladi. 

Bulardan tashqari amaldagi bir necha xil narxlar xaqida gapirish mumkin. Masalan, erkin 

narx, davlat tomonidan belgilanadigan narx, shartnoma narx va xokazo.  

Bozor iqtisodiyotiga o`tish jarayonida davlat tomonidan belgilanadigan narx keskin qisqarib 

boradi,  erkin  narxning  doirasi  kengayib  boradi.  Har  tomonlama  mustaqillikni  qo`lga  kiritgan 

korxonalar  o`z  ishlab  chiqargan  mahsulotlarini  erkin  narxda,  isteg`molchilar  bilan  kelishilgan 

narxda sotishga intiladilar. Kameb mollarni mol, tovar birjalari orqali sotish, kim oshdi savdosi 

keng rivojlanadi. 

Omborga  qabul  qilingan  va  haridor  korxonalarga  jo`natilgan  mahsulot  buxgalteriya 

uchyotida  xaqiqiy  ishlab  chiqarish  tannarxi  bo`yicha  aks  ettiriladi.  Biroq  sexlardan  mahsulot 

omborga  qabul  qilinganda  uning  xaqiqiy  tannarxi  maolum  bo`lmagani  uchun  mahsulot 

harakatini  hisobda  qabul  qilingan  reja  tannarxi  yeki  ulgurji  bahoda  shartnoma  narxda  hisobga 

olinadi,  yaoni  baholanadi.  Hisobot  oyi  davomida  mahsulot  reja  tannarxi  bilan  xaqiqiy  tannarxi 

yeki xaqiqiy tannarx bilan ulgurji baho o`rtasidagi farq aloxida hisobga olinadi. 

Masalan,  sentyabr  oyida  reja  tannarxi  bo`yicha  100  000  so`mlik  Tayyor  mahsulot  ishlab 

chiqarildi.  Ishlab  chiqarilgan  ushbu  mahsulotning  xaqiqiy  tannarxi  buxgalteriya  maolumotiga 

ko`ra 98 000 so`mni tashkil qiladi. Mahsulot xaqiqiy tannarxi bilan reja tannarxi o`rtasidagi farq 

(iqtisod)  2000  so`mni  (100000-98000)  tashkil  kilgan.  Hisobda  bu  quyidagacha  buxgalteriya 

provodkasi tuzish bilan aks ettiriladi: 




 

7

D-t - 40-«Tayyor mahsulot» scheti - mahsulot reja tannarxiga (hisobot oyi davomida) - 100 000 



so`m. 

D-t  -  40-«Tayyor  mahsulot»  scheti  -  mahsulot  xaqiqiy  tannarxi  bilan  reja  tannarxi  o`rtasidagi 

farq summasiga (xaqikiy tannarx aniqlangandan so`ng) - 2000 so`m (iqtisod). 

K-t  -  20-«Asosiy  ishlab  chiqarish»  scheti  -  mahsulotning  ishlab  chiqarish  xaqiqiy  tannarxiga  - 

98000 so`m, 

Tayyor mahsulot uchyotida ulturji, chakana narx va reja tannarxidan foydalaniladigan bo`lsa, u 

xolda jo`natilgan hamda sotilgan max-sulot xaqikiy tannarxi bilan hisobda qabul qilingan baxo 

o`rtasida-gi farqni aniqlash zaruriyati tugiladi. Bu quyidagicha aniqlanadi: 




Download 191,09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish