Microsoft Word dissertatsiya2017 — копия

Oʻzbek    nomshunosligi    hamda  psixologiya  fani.  Psixologiya  insonning 

tabiat  va  jamiyat  oʻrtasidagi  doimiy  munosabatlarini  ma’lum  bir  me’yorga  solib 

turadigan soha. Umuman olganda, inson psixologiyasining oʻzi ham mavjud narsa 

hodisalarni  boshqalardan  farqlab,  ajratib  nomlashni  talab  qiladigan  bir  butun 

jarayonlar  majmuidir.  Ruhshunos  olimlar  bilan  suhbatlardan  shu  narsalar  ayon 

---

22 

 

boʻladiki,  bahsli  muammolardan  biri  sanaladigan  yaxshi  hamda  yomon 

ism(nom)lar  degan  tushunchalarning  ma’nosiga  oydinlik  kiritish  imkoniyati 

yuzaga  keldi.  Yaxshi    va  yomon  nomlar  degan  gaplarga  oydinlik  kiritishda 

psixologiya  fanining  yordami  zarur.  Odamning  ismi  ijobiy  ohangda,  ya’ni  plyus 

biotok  bilan  aytilsa,  nom  va  uning  egasi  toʻgʻrisida  ijobiy  fikrlarni  kuchaytiradi 

Shu  sababli,  inson  oʻz  nomini  plyus  biotok  bilan  aytiladigan  kishilardan  eshitsa, 

yana  ham  xursand  boʻlib  ketadi.  Ijobiy  ohang  bilan,  ya’ni  plyus  biotok  bilan 

aytiladigan  nomlar,  odatda  oddiy  hamda  odatiy  nomlar  boʻlib,    kishilar  ularni 

odatdagiday  aytishgani  uchun  ularning  koʻngli  va  dilidan  minus  biotok  yuzaga 

kelmaydi,  balki  plyus  biotok  hosil  boʻladi  va  talaffuzda  aytiladi.  Shuning  uchun 

ham ayni vaqtda mavjud yoxud  mavjud boʻlmagan xalq, urugʻ, qabila, elatlarning 

etnopsixologiyasi  ta’sirida  shakllangan  amaldagi  turlicha  nomlash  va  sharh-u 

tahlillarga  ehtiyoj  sezilib  turgan  nom(ism)lar  ham  uchrab  turadi.  Ularni  bugungi 

kunning  fan  yutuqlaridan  kelib  chiqqan  holda  ilmiy  asoslarda  toʻgʻri    sharhlash, 

toʻgʻri talqin etish uchun esa psixologiya fanining koʻmagi lozim.