Rivojlanishi tarixidan



Download 1,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet88/96
Sana09.08.2021
Hajmi1,33 Mb.
#143581
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   96
Bog'liq
urbanizatsiya majmua

Sariosiyo  —  bunday  deb  atalishiga  sabab,  kishilarning  aytishlariga 
qaraganda,  bir  vaqtlar  shu  erda  bir  kishi  tegirmon  qurgan  va  uning  atrofiga  kelib, 
uy-joy  qurib,  o'rnasha  boshlaganlar.  Asta-sekin  bu  er  qishloqqa  aylangan, 
aholisining  ko'pchiligi  tojiklardan  iborat  bo'lganligi  sababli  ular  o'z  qishloqlarini 
«Tegirmon  boshi»,  ya'ni  tojikcha  «Sariosiyo»  deb  ataganlar.  Sariosiyo  keyingi 
davrda o'sib rivojlandi. Qishloq shaharga  — rayon markaziga aylanib qoldi. Hozir 
ham Sariosiyo rayon markazidir. 
Qarsagan  —  Sho'rchi  rayonidagi  qishloq  nomi.  Aslida  Qarsakgan  yoki 
Qarsakkon  bo'lishi  kerak.  Mahalliy  xalq  tulkining  bir  turini  qarsak  deb  atagan. 
Qadimgi turkiy tilda Mahmud  Koshg'ariyning  «Devonu  lug'atit turk» asarida ham 
qarsak tulkilar jinsidan bo'lgan bir hayvon, uning oq o'siq terisidan po'stin qilinadi, 
deb  aytilgan.  Agar  bu  so'zni  «qarasagan»  tarzida  oladigan  bo'lsak,  «qarsak» 
tulkining bir turi, «gan» tojikcha ko'plik affiksidir. 
YUrchi  —  Denov  rayonidagi  qishloq.  Aslida  «yurtchi»  bo'lishi  kerak. 
«YUrtchi»  so'zining  o'zini  esa  quyidagicha  izohlash  mumkin:  a)  ko'chib 
qo'nadigan joy; b) ko'chmanchilar yashay digan joy; v) yaylov. Bu qadimgi turkiy 
so'z  bo'lib,  chorvadorlar  va  ko'chmanchilar  yashaydigan  joyga  nisbatan  ishlatilib 
kelingan.  Fikrimizcha,  yurchi  «yurtjo»,  ya'ni  yurtjoy  o'rin  demakdir.  «YUrtjoy», 
«yurtchi» shaklida qo'llanib kelinmoqda. YUrchi so'zining kelib chiqish tarixini B. 
A. Ahmedov o'zining «Istoriya Balxa» kitobida ilmiy ravishda isbotlab bergan. 
Boldir  —  Surxondaryo  viloyatidagi  qishloq  nomy.  etimologik  jihatdan  bu 
so'z qadimgi turkiy so'z bo'lib, asl ma'nosi tog' burniga o'xshagan ko'tarilib chiqqan 
narsa, demakdir. Maxmud Koshg'ariyning «Devonu lug'atit turk» asarida boldir — 
tog'  burni  tarzida  uchraydi.  SHuningdek,  devonda  «boldir»  boshqa  komponentlar 
bilan  qo'shilib,  boldir  o'g'il,  qiz  (O'gay  o'g'il,  o'gay  qiz)  ma'nosida  ham 
qo'llanilgan. 
Dehbolo — Boysun rayonidagi qishloq. Erli xalq «diybola», «dibolo» tarzida 


talaffuz  qiladi.  Bu  so'z  tojikcha  deh,  (qishloq),  bolo  (baland  yuqori) 
komponentlaridan tashkil topgan, dehbolo — «yuqori qishloq” demakdir. Dehbolo 
nomi  bilan  ataladigan  qishloqlar  respublikamizning  Samarqand,  Qashqadaryo 
viloyatlarida ham uchraydi. 
Pulxokin  —  Boysun  rayonidagi  qishloq.  Qishloqning  shimoliy  qismida  er 
osti sizot suvlarining qo'shilishi natijasida katta ariq paydo bo'lgan  va tabiiy holda 
er  qatlami  tagidan  oqib  o'tib  ko'prik  shakliga  kelib  qolgan.  Pulxokin  fors-tojikcha 
pul  (ko'prik),  xok  (tuproq)  komponentlaridan  tashkil  topgan,  «kin»  esa  tojikcha 
sifat  yasovchi  qo'shimchadir.  SHunga  ko'ra  Pulxokin  —  tuproqli  ko'prik,  degan 
ma n o  ni bildiradi. Qishloqqa ham «tuproq ko'prik» nomi berilgan. 
Egarchi  —  Boysun  rayonidagi  qishloq.  Mahalliy  xalq  «iyarchi»  deb  ataydi. 
Aytishlaricha, bu qishloq joylashgan er otning egariga o'xshagan bo'lganligi uchun 
«iyarchi»  deb  atalgan.  Fikrimizcha,  bu  qishloqda  qachonlardir  egar  yasovchi 
kosiblar  bo'lgan  va  shuning  uchun  «egarchilar»  yashaydigan  joy  deb  nomlangan 
bo'lsa kerak. 

Download 1,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   96




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish