F I z I k a o’quv qo’llanma



Download 10,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet155/303
Sana06.08.2021
Hajmi10,16 Mb.
#140212
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   303
Bog'liq
FIZIKA (Oquv qollanma)

VIII  BOB

 

MAGNIT MAYDОN SIRKULYATSIYASI VA ОQIMI 

 

 18.1 Magnit maydоn induksiya vеktоrining sirkulyatsiyasi  

Elektrostatik  maydon  kuchlanganligi  vektorining  sirkulyasiyasi  kabi  magnit 

maydon  induksiyasi  vektorining  sirkulyasiyasini  kritamiz.  Quyidagi  integral      В 

vektorningyopiq  kontur bo‘yicha sirkulyasiyasi  deyiladi 

L

l

d

B

=

L



l

dl

B

 

Bu  yerda  dl –  vektor  kontur  yo‘nalishi  bo‘yicha  ajratilgan  elementar  uzunlik, 



B

l

=Bcos   —  vektor  В  ning  kontur  yo‘nalishi  bo‘yicha  proeksiyasi,   –    В  va 

dl.vektorlar orasidagi burchak 

Magnit  maydon  induksiyasi  vektorining  sirkulyasiyasi  haqidagi 

teorema(to‘la  tok  qonuni)   qo‘yidagicha ta’riflanadi: Bir necha tokni o‘rab olgan 

ixtiyoriy  berk  kontur  uchun  magnit  maydon  induksiyasi  vektorining  sirkulyasiyasi, 

konturdagi  toklarning  algebraik  yig‘indisini  magnit  doimiyga  ko‘paytmasiga teng 

L

l

d

B

=

L



l

dl

B

=

o



n

k

k

I

1

,(vakuum uchun)         (18.1) 




 

259 


bu yerda  n – L kontur ichida joylashgan tokli o‘tkazgichlar 

soni.  Tokli  o‘tkazgich konturni necha marta kesib o‘tsa  har 

biri  xisobga  olinadi.Tok  musbat  ishora  bilan  qabo’l 

qilinadi,agarda  tokning  yo‘nalishi  konturning  aylanish 

yo‘nalishi  bilan  o‘ng  vint  qoidasi  bo‘yicha  bog‘langan 

bo‘lsa  ,  aks  holda  manfiy  ishora  bilan  qabul  qilinadi. 

Masalan  18.1-rasmda tasvirlangan 

N

k

k

I

1

=I



1

+2I

2

–0 I



3

I

4

.                                           (18.2) 



Magnit  maydon  induksiyasi  vektorining  sirkulyasiyasi  haqidagi  teoremani 

to‘g‘riligini  to‘g‘ri  chiziq  shaklidagi  tokning  magnit  induksiyasini  aniqlashda 

tekshirib  ko‘ramiz.    Tokli  o‘tkazgichni    r  radiusli  aylana  shaklidagi  kontur  bilan 

o‘rab  olamiz.  Konturning  har  bir  nuqtasida  B  ning moduli bir xil bo‘lib ,yo‘nalishi 

urinma   bo‘ylab yo‘nalgan bo‘ladi. 

B

l

=Bcos  

  Natijada   B  vektorning sirkulyasiyasi 



L

l

dl

B

=

L



Bdl

=B



L

dl

=r.                                     (18.3) 

             (18.1)    ga asosan  r=

o

( vakuumda),  



B=

o

I/(2 r). 

Natijada  to‘g‘ri  chiziq  shaklidagi  tokning  magnit 

induksiyasini       aniqlaymiz.   



L

l

dl

E

0

 



ekanligi  elektrostatik  maydonni potensial  maydonligini  ko‘rsatsa,

 

B    vektorning  sirkulyasiyasi  noldan  farqli  bo‘lgani  sababli  magnit  maydon 

uyurmaviy  maydon deyiladi. 

 

18.2 rasm 



18.1 rasm 


 

260 



Download 10,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   303




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish