Konstitutsiyaviy huquqning ilmiy-amaliy muammolari

Konstitutsiyaning funktsiyalari 

Konstitutsiya  ijtimoiy  hayotning  barcha  sohalariga  bevosita  ta`sir  ko`rsatadi.  Shu  sohalarga  qarab 

Konstitutsiyaning quyidagi turli funktsiyalarini ko`rsatish mumkin.  

1.  Yuridik funktsiyalari - huquqning asosiy manbai. 

2.  Siyosiy funktsiyalar davlat hokimiyatining tashkil etilishining asoslarini o`rnatadi; 

3.  Mafkuraviy  funktsiyalar  jinoyatning  eng  asosiy  ma`naviy-g`oyaviy  qadriyatlarini 

mustahkamlaydi.  

Konstitutsiyaning tuzilishi 

Ko`pchilik Konstitutsiyalar muqaddima, asosiy normativ qism va yakunlovchi qismdan iborat bo`ladi. 

Muqaddima qismida jamiyat va davlat taraqqiyotining asosiy bosqichlari hamda rivojlanish istiqbollari 

ko`rsatib  beriladi.    Asosiy  qism  bo`lim,  bob  va  moddalardan  tashkil  topadi.  Masalan,  O`zbekiston 

Respublikasi  Konstitutsiyasi  Muqaddima,  olti  bo`lim,  26  bob  va  128  moddadan  iborat.  Yakunlovchi 

qism  esa  davlat  hokimiyatining  davomiyligini  ta`minlashga  qaratilgan  bo`ladi.  Ayrim 

Konstitutsiyalarda ularga kiritilgan qo`shimchalar xajmi juda katta bo`ladi. Ba`zi konstitutsiyalarda esa 

ilovalar ham bo`ladi.  

Konstitutsiya loyihalarini tayyorlash 

Konstitutsiya  loyihalari  turli  davlatlarda  turlicha  tayyorlanadi.  Konstitutsiya  loyihalarini 

tayyorlashning quyidagi usullarini ko`rsatish mumkin.  

1. 

Loyiha maxsus konstitutsiyaviy komissiya tomonidan tayyorlanadi. 

2. 

Loyihalar siyosiy partiyalar va jamoat birlashmalari tomonidan taqdim etiladi. 

3. 

Loyiha 

parlament 

yoki 

hukumat 

tomonidan 

tayyorlanadi. 

Masalan, 

Frantsiyaning  sobiq  Prezidenti  De  Gall`  Frantsiyaning  o`sha  paytdagi  Konstitutsiyani 

tayyorlashda keng ishtirok etgan.  

4. 

Loyihani  tayyorlashda  sobiq  mustamlaka  qiluvchi  mamlakatlar  faol  ishtirok 

etadi.  Masalan,  Buyuk  Britaniya  o`zining  sobiq  mustamlaka  davlatlarida  ularning 

Konstitutsiyalarini tayyorlashda qatnashgan.  

5. 

Loyiha  Konstitutsiyaviy  ta`sis  majlisi  tomonidan  tayyorlanadi.  Bunga  Italiya 

(1947  yilgi),  Braziliya  (1988  yilgi),  Rossiya  (1993  yilgi)  Konstitutsiyalari  misol  bo`la 

oladi.