‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Hamdamova ma’naviyat asoslari

To‘rtinchi  modul -  milliy  g‘oya  o‘z  mazmun-mohiyatiga 
ko‘ra,  0 ‘zbekistonning  ijtimoiy-siyosiy  partiyalar,  guruh  va 
qatlamlaming 
umumiy 
manfaatlarini 
ifodalaydi. 
Milliy 
g ‘byaning 
asosiy 
xususiyatlari 
Prezident 
I.A.Karimov 
tomonidan  ko‘rsatib  berilgan  bo‘lib,  «Milliy  istiqlol  g‘oyasi: 
asosiy  tushuncha  va  tamoyillar»  risolasida  muxtasar  bayon 
etilgan.  Milliy  g‘oya  va  mafkura  xalqimizning  o‘ziga  xos 
tabiati,  irodasi,  orzu intilishlarini  ifodalaydigan quyidagi  milliy
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

xususiyatlarini  zamon  talablari  asosida  yanada  boyitishni 
naZarda tutadi:
-  xalqimiz hayotida qadim-qadimdan jamoa bo‘lib yashash 
ruhining  ustunligi;  bu  mahalliychilik,  hashar,  marosimlar 
o‘tkazish, to‘y-tomoshalarda yaqqol ko‘rinadi;
-  
jamoa 
timsoli 
bo‘lgan 
oila, 
mahalla 
el-yurt 
tushunchalarining muqaddasligi;
-   ota-ona,  qavmu-qarindosh,  mahalla-ko‘y,  umuman, 
jamoatchilikka yuksak hurmat va e’tibor;
-  millatning o‘lmas ruhi bilan ona tiliga muhabbat;
-   kattalarga  hurmat,  kichiklarga  izzat,  mehru-muhabbat, 
go‘zallik  va  nafosat,  hayot  abadiyligining  ramzi  -   ayollarga 
ehtirom;
-  sabr-bardosh irodalilik, mehr-oqibat  va mehnatsevarlilik, 
halollik  pokizalik va hokazo.
Beshinchi  m odul  -   dunyoviy  bilimlar  majmuasi  yoki 
tafakkur yaratgan har qanday fikr, dunyoqarash, mulohaza yoki 
nuqtai nazar g‘oya bo‘la olmaydi. Faqat eng kuchli, ta’chirchan 
salmoqli fikrlargina g‘oya bo‘la olishi mumkin.
Milliy  g‘oya  va  mafkuramizning  falsafiy  asosini,  avvalo, 
milliy-ijtimoiy  tafakkuming  mumtoz  namunalari  bo‘lgan 
dunyoviy  bilimlar,  jahon  falsafasi 
durdonalari  belgilaydi. 
Olam  va  odamning  yaralishi  va takomillashib borishi  haqidagi 
diniy  va  ilmiy  qarashlar,  poklik  halollik,  mardlik  komillik 
g‘oyalari  ham  bugungi  mafkuramiz  shakllanishiga 
ta’sir 
o‘tkazadi.
Buyuk  donishmand  ajdodlarimizning  ozodlik  to ‘g‘risidagi 
g ‘oyalari,  Muso  Xorazmiyning  dunyoviy  kashfiyotlari  va  al- 
Beruniyning 
ijtimoiy-axloqiy 
qarashlari, 
al-Forobiyning 
adolatli jamiyati,  Alisher  Navoiyning  «Komil  inson»  haqidagi 
falsafiy  mushohadalari,  asrimiz  boshlarida  m a’rifatparvar 
ziyolilar  faoliyati  kabi  milliy  g‘oya  va  mafkurani  yaratish  va
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

unga amal qilish kelajak avlodimizga foydalidir.
Milliy  g‘oyaning tarixiy  tamoyili  xalqimiz ruhini  dahosini 
aks ettiruvchi  o ‘lmas qadriyatlar bilan uzviy bog‘liqdir.
Milliy g‘oyaning tarixiy ildizlari:
-   haqqoniy  yozilgan  tarix;  xalq  og‘zaki  ijodi,  yozma 
manbalar;
-   qadimiy obidalar, xalqning tarixiy xotirasi;
-   san’at va adabiyot durdonalari;
-   milliy qahramonlar hayoti, faoliyati va merosi;
-   milliy  davlatchilik  an’analari  va  buyuk  mutafakkirlar 
merosi.
Umuman,  milliy  mafkuramizning  tarixiy  ildizlari  deganda 
ajdodlarimizning  ibratli  hayot  yo‘li,  tafakkur  tarzi,  amaliy 
faoliyati,  bunyodkorlik  ishlari,  eng  yaxshi  urf-odatlari, 
an’analari, qadriyatlari va hokazolar.
Xususan,  Suqrot, Aflotun, Arastu singari mutafakkirlaming 
asrlar  davomida  o‘z  qadr-qimmatini  yo‘qotmay  kelayotgan 
fikrlari,  jahon  falsafasining  o‘rta  asrlar  va  yangi  zamondagi 
natnoyondalarining 
qarashlari 
ham 
milliy 
mafkuramiz 
tamoyillarini  asoslash  va  boyitish,  ularga  hayotiy  ruh 
bag‘ishlashda ahamiyat kasb etadi.
Milliy g‘oyaning falsafiy asoslariga:
-ja h o n  falsafasi durdonalari, dunyoviy kashfiyotlar;
-  
milliy 
ma’naviy-axloqiy 
qarashlar, 
diniy-axloqiy 
qadriyatlar;
-  komil inson haqidagi ta’limotlar;
-   ma’rifatparvarlik  g‘oyalari,  istiqlol  g‘oyasi  va  milliy 
falsafiy meros kiradi.