O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti mashinasozlik fakulteti

 
 
 
 

---

 
57 
6. Tik chiziqlar. 
Tik  chiziqlar  yo`l  inshootlarini  va  jihozlari  yuzlariga  ketma-ket  chizilgan 
yo`l-yo`l,  oq-qora  chiziqlar  majmuasidan  iborat  bo`lib,  ularning  o`lchamlarini 
ko`rsatishda, ko`z bilan chamalash vositasi sifatida xizmat qiladi. 
Osmon  bulut,  kul  rang bo`lganda,  qorong`i vaqtlarda  yo`lning yoritilmagan 
qismlarida yo`l yoqasidagi tik beton inshootlarining rangi osmon va yo`lning rangi 
bilan  juda  o`xshab  ketadi  va  harakatdagi  haydovchi  ularni  farqlay  olmay,  beton 
inshootlarini ko`rmay qoladi. Bu hol haydovchini beton inshootlarga urilib ketishiga 
olib keladi. 
2.1- Yo`l belgi chiziqlar ko`priklar, osma yo`llar ustunlari yuzasiga chizilib 
harakatlanayotgan  transport  vositasi  haydovchisiga  yo`ldagi  xavf  soluvchi 
to`siqning rangini keskin ajratib, ko`rinishini osonlashtiradi. 
 
 
3.24-rasm 
2.2-  Yo`l  belgi  chiziqlar  tonellar,  ko`priklar,  osma  yo`llar  va  ko`priklarni 
pastki  qirralariga  chizilgan  oq-qora  rangli  chizma  haydovchiga  inshootning  pastki 
qismini farqlashini osonlashtiradi. 

---

 
58 
 
3.25-rasm 
2.3- Yo`l belgi chiziqlar ajratish bo`laklaridagi yoki “xavfsizlik orolchalari” 
dagi dumaloq ustunlarni bildiradi. 
 
3.26-rasm 
2.4-  Yo`l  belgi  chiziqlarni  yo`naltiruvchi  beton  yoki  temir-beton  ustunlar, 
to`siq tirgaklar va qoziqlarni bildirib, qorong`i vaqtda, quyuq tumanda, hamma joy 

---

 
59 
oppoq qor bilan qoplanganda yo`lning troektoriyasini o`zining keskin farqlanadigan 
oq-qora rangi bilan aniq ko`rsatadi. 
 
3.27-rasm 
2.5-  Yo`l  belgi  chiziqlar  yo`lning  kichik  radiusli  burulishlari,  tik 
nishabliklari 
va 
boshqa 
xavfli 
joylarida 
yo`l 
chetiga 
o`rnatilgan 
to`siqlarning yon yuzlarini bildiradi. 
2.6-  Yo`l  belgi  chiziqlar  boshqa  joylardagi  to`siqlarning  yon  yuzlarini 
bildiradi. 
 
 
3.28-rasm 

---

 
60 
2.7- Yo`l belgi chiziqlar  yo`lning xavfli joylarida uning chetidagi to`siqni 
(bordyurni) va yo`l sathidan baland bo`lgan “xavfsizlik orolchalari” ni ko`rsatadi. 
 
3.29-rasm