O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti mashinasozlik fakulteti


 Yo`l transport xodisalaridan keladigan iqtisodiy zarar



Download 5,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet103/147
Sana02.08.2021
Hajmi5,14 Mb.
#136361
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   147
Bog'liq
yol harakati qoidalari

4. Yo`l transport xodisalaridan keladigan iqtisodiy zarar 
Harakat  xavfsizligini  oshirish  uchun  bajariladigan  ishlar  ko`lamini  va  YTH 
natijasida  xalq  xo`jaligiga  yetkaziladigan  zararni  aniqlash  SQM  3-81  «Avtomobil 
yo`llarini loyihalashda yo`l-transport hodisalaridan xalq xo`jaligiga keladigan zararni 
hisobga olish yo`riqnomasi» ga asosan olib borilishi maqsadga muvofiq. Quyida bu 
yo`riqnomaga binoan YTH da yetkaziladigan zararni hisoblashni keltiramiz. 
YTH natijasida bo`ladigan zararni aniqlash. 
Harakat  xavfsizligini  yaxshilash  uchun  bajariladigan  ishlarning  ko`lamini 
aniqlashda YTH natijasida xalq xo`jaligiga keltirilgan zararni baholash zarur. 
Davlat  statistikasiga  kiritilmaydigan  bitta  YTH  dan  keladigan  zararni 
quyidagi formula orqali hisoblash mumkin. 
P*S P
1
P
2
  
(14.4) 
Bu yerda: S-transport vositasining, yo`l sharoitlarining yoki ortilgan yukning 
buzilishidan bo`ladigan zarar; P
1
-YTH bo`lgan joyda boshqa o`tayotgan transportlar 
yo`qotadigan vaqtdan va yo`l harakat qismini tozalashga ketadigan xarajatlar; 
P
2
-DHXN tomonidan ketadigan xarajatlar. 
Davlat  statistikasiga  kiritiladigan  bitta  YTH  bo`ladigan  o`rtacha  zararni 
quyidagi formulaga asosan aniqlash mumkin: 
1
2
1
1
1
0
0
1
П
П
S
n
П
n
П
n
П
П
х
х
е
е
;  so`m 
(14.5) 
bu  yerda:  P
0
,  P
0
,  P
x
-YTH  da  odam  ishtirok  etgan  vaqtda  yengil,  og`ir 
jarohatlardan va halok bo`lishi natijasida xalq xo`jaligi ko`radigan zararlar; n
0
, n
0
, n
x
-
bitta  YTH  o`rtacha  yengil,  og`ir  jarohat  ko`rganlar  yoki  halok  bo`lganlar  sonini 
hisobga  oluvchi  koeffitsientlar,  bu  koeffitsientlar  shahardan  tashqaridagi  yo`llar 
uchun  n
0
*0,06,  n
0
*0,758,  n
x
*0,182;  S
1
,  P
1
1
,  P
1
2
-mos  ravishda  S,  P
1
,  P
2
-oldingi 
ma’nodagi ko`rsatkichlar. 


 
152 
Iqtisodiy  hisoblarda  xalq  xo`jaligi  ko`radigan  jami  zararni  quyidagi  formula 
bo`yicha aniqlanadi:   
а
Т
t
l
t
НП
nt
t
Е
С
N
L
m
П
)
1
(
365
5
.
7
1
 
 
(14.6) 
bu yerda: m
t
-jarohatlanish og`irligini hisobga oluvchi jamlovchi koeffitsient, 
N-o`rtacha yillik harakat miqdori, avt sut; L-yo`l uzunligi, km; 
S
nt7.5
-7,5  m  qatnov  qismiga  to`g`ri  keladigan  zararni  hisobiy  miqdori, 
tiyin avt-km; 
E
NP
-har xil vaqtlarga to`g`ri keladigan xarajatlarni keltirish me’yori, 0,08. 
 
Yuqorida  keltirilgan  m
t
,  S
nt
,  Ye
NP
  qiymatlarini  t  yillar  o`zgarishi  bo`yicha 
«VSN»  3-81  me’yoriy  xujjatdan  yangi  narxlarni  hisobga  olgan  holda  qabul  qilish 
mumkin. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
153 

Download 5,14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   147




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish