Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr

 
 
Bu mavzuda  C#da shartli operatorlar haqida ma’lumot beriladi. Biz shartli if va 
else operatorlarining sintaksisini va tanlash switch-case operatori tushuntiramiz. Biz 
quyida shart operatorlarini ishlatganda amaliy misollar bilan ko‘rsatib beramiz. 
 
1. Taqqoslash operatorlari va mantiqiy ifodalar 
Navbatdagi  bo‘limda  biz  C#  tilidagi  asosiy  taqqoslash  operatorlarini  esga 
olamiz.  Ular  muhim  chunki  biz  ulardan  shartli  operatorlarda  ularning  shartini 
tasvirlashda foydalanamiz. 
 
1.1 Taqqoslash operatorlari 
C#da bir qancha taqqoslash operatorlari bor, ular asosan butun sonlar juftini, 
haqiqiy sonlarni, belgilarni, satrlarni va boshqa tiplarni taqqoslashda ishlatiladi: 
Operator  
Ma’nosi 
== 
Tenglik 
!= 
teng emas 
> 
qat’iy katta 
>= 
katta yoki teng 
< 
qat’iy kichik 
<= 
kichik yoki teng 
 

---

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari                                                              1-semestr
 
 
93 
 
Taqqoslash  operatorlaridan  ikkita  sonlarni,  ikkita  raqamli  ifodalarni  yoki 
raqamli  o‘zgaruvchilarni  taqqoslashda  foydalanamiz.  Taqqoslash  natijasi  mantiqiy 
qiymat  (  true  yoki  false  )  bo‘ladi.  C#da  taqqoslash  operatorga  oid  misol  ko‘rib 
chiqamiz: 
Bu  namunada  ko‘rsatilgan  taqqoslashdagi  dastur  sonlar  va  belgilar  o‘rtasida. 
Bu  misolda  sonlar  o‘zlarining  o‘lchami  bo‘yicha  taqqoslanyapti.  Belgilar 
taqqoslanganda  esa  ularning  Unicode  da  turgan  tartibiga  qaralyapti.  Misolda 
ko‘rinib  turibdiki  char  tipi  o‘zini  xuddi  sonlardek  tutadi.  Biz  bu  tipni  sonlar  bilan 
istalgan  amalimizni  (‘+’  va  “-”)  bajarishimiz  mumkin  va  bir-biri  bilan  taqqoslay 
olamiz. Vaholanki bunday dastur kodini qiyinligi o‘qish va tushunish murakkab bo‘lsa 
ham foydalaniladi. 
Misolning natijasi quyidagicha: 
 
C#da  quyidagi ma’lumot  tiplari  taqqoslanishi mumkin:  
▪  sonlar (int, long, float, double, ushort, decimal…) 
▪  belgilar (char) 
▪  mantiqiy (bool) 

---

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari                                                              1-semestr
 
 
94 
 
▪  qiymatlarga havolalar, qiymatlar ko‘rsatkichlari (string, object, massiv 
va boshqalar) 
Har doim ikkita sonlarni o‘zaro ta’sirini, ikkita mantiqiy qiymatlarni yoki ikkita 
qiymat  havolalarini  taqqoslaymiz.  Turli  xil  tipdaga  ifodalarni  taqqoslay  olamiz  va 
misol  uchun  xaqiqiy  sonlar  bilan  butun  sonlarni.  Ammo  har  birini  ma’lumotlar 
tiplarini  to‘g‘ridan  –  to‘g‘ri  taqqoslay  olmaymiz.  Misol  uchun  sonlar  bilan  satrlarni 
taqqoslay olmaymiz.