Umumiy biologiya

Skorikov  va  boshqalar  ma’lumoti).  Moskva  asalarilari  xartumining  uzunligi  6,038 
mm,  Ukraina  asalariniki  6,321  mm.  Abxaziyada  va  Kavkaz  tog‘  tizmalarida  keng 
tarqalgan  tog‘  qo‘ng‘ir  asalarilarining  xartumi  eng  uzun  bo‘ladi.  Abxaziya 
asalarilariniki  6,7  mm,  Jeleznopodskdagi  tersk  naslchilik  pitomnigidagi  ona, 
asalarilardan  Olingan  arilarniki  6,86  mm  (Alpatov).  Megrel  asalarilar  xartumining 
uzunligi  7,22  mm  ga  teng  ekanligini  Skorikov  aniqlagan.  Umumiy  tana  o‘lchamiga 
ko‘ra,  janub  asalarilari  (Italiya  asalarisi  ham)  shimol  asalarilaridan  ancha  kichik 
bo‘ladi. Kavkaz asalarilari oyog‘ining birinchi bo‘g‘imi shimoldagilarnikiga nisba-tan 
birmuncha  kengroq  bo‘ladi.  Mum  bezining  kattaligi  butun  halqaga  teng  bo‘lib, 
shimoldagilarida janub asalarilarinikiga qaraganda kattaroq bo‘ladi. 
Janub asalarilari xitinida, ya‘ni sirtqi qattiq qismida sariq pigment ko‘pligi bilan 
shimoldagilaridan  farq,  qiladi.  Kavkaz  qo‘ng‘ir  tog‘  asalarilari  tanasining  kattaligi, 
mum  bezi  yaxshi  rivojlanganligi  va  xitinida  sariq  pigment  kamroq  bo‘lishi  bilan 
shimol  asalarilariga  yaqin  turadi.  Uyadan  endigina  uchib  chiqayotgan  o‘rtarus 
asalarilarining  og‘irligi  (To‘la  tajriba  stanstsiyasi  ma‘lumoti)  90-95-mg,  AQShda 
urchitiladigan Italiya asalarilariniki 80 mg, o'rtarus naslsiz urg‘ochi asalariniki 190—
200 mg, megrel urg‘ochi asalariniki 150 mg ga teng. 
Ona  asalarilar  jinsiy  organlarining tuzilishiga ko‘ra  ham  bir-biridan  farq qiladi. 
(Kojevnikov ma‘lumotiga ko‘ra), o‘rta rus ona asalarilarining ikkala tuxumdonida 284 
ta,  italiya  ona  asalarilarida  (AQShda)  324  ta,  Alpatov  va  Komarovlar  ma‘lumotiga 
ko‘ra,  To‘la  ona  asalarilarining  tuxumdonida  324,3  ta  va  megrelkalarda  341,3  ta 
tuxum naychasi bor ekan. 
Asalarining tur xillari biologik belgilari bilan ham bir-biridan farq qiladi. Janub