Qattiq jism zonalar nazariyasi elementlari

 

 

---

1. 

Uyg'on- zona 

 

2. 

Taqiqlangan zona 

 

3. 

Valentli zona 

 

4. 

Band etilmagan honalar 

 

5. 

Taqiqlangan zona 

 

6. 

Valentli Dielektrik 

 

7. 

Uyg'on- zona 

 

8. 

Valentli zona 

 

 

---

Metall, dielektrik va yarim o‘tkazgichlar uchun taqiqlangan va o‘tkazuchan zonalar 

Tam om ila to'ldirilgan  zonalardan  eng yuqorigisi valentli  zona  deyiladi.           

Valentli zonadan  keyingisi  o'tkazuvchanlik  zonasi  deyiladi.  O 'tkazuvchanlik    

zonasi elektronlar bilan qisman to'ldirilgan bo'lishi yoki  butunlay bo'sh bo'lishi    

mumkin.O 'tkazuvchanlik  zonasini  elektronlar  bilan  to'ldirilish  xarakterigaqarab

Kristalismni  o'tkazgich  yoki  dielektrik  ekanligini  aniqlash  mumkin.  Qattiq       

jismning zonalar  nazariyasi  nuqtayi  nazaridan  metall  o'tkazuvchanlikning  bo'l

m asligi bu qisman  to'ldirilgan  zonalam ing  yo'qligidan  dalolat  beradi.              

Dielektrikda  har  bir  zona tamoman  to'ldirilgan  yoki  tamoman  bo 'sh   bo'ladi.  

Faraz  qilaylik  o'tkazuvchanlik zonasida  birorta  ham  elektron  bo'lm asin.         

 Tashqi  elektr  maydon  valentli  zonadagi  va valentli  zonani  pastida  yotgan       

tamomila  to'ldirilgan  zonalarning  elektroniga  ta ’sir ko'rsatadi.  M azkur             

   zonalam ing  barcha  energetik  sathlari  elektronlar  bilan  band etilgan.  Pauli    

   prinsipi  boshqa  elektronlar  bilan  band  etilgan  energetik  holatlarga  

elektronni  o'tishini  ta ’qiqlaydi  yoki  man  etadi.  Elektr  maydon  ta ’siri  bo'lishi

ga qaramay,  valentli  zonalarda  elektronlam ing  o'tishi  mavjud  bo'lm aydi.  Elek

tronlar tezligini  taqsim lanishida  asimmetriya  yuz  bermaydi,  shuning  uchun      

elektr  toki  ham hosil  bo'lm aydi.  Yagona bir o'tish y o 'li qoladi, u ham  bo'lsa,   

elektronlam ing valentli zonadan  o'tkazuvchanlik zonasiga o'tish  imkoniyatidir.  B

iroq o'tkazuvchanlik zonasi bilan  valentli  zona  orasidagi  ta’qiqlangan  zonaning

  Aflenergiya  farqi  katta  bo'lsa, bunday  o 'tish   mumkin  emas.  Shunday  qilib,  

 biz  qaragan  bu  holda  tashqi  elektr maydon  kristali  jism da  elekti:  toki  hosil  

  qilmaydi.  Shuning  uchun  bunday  kristali dielektrik hisoblanadi. 

Zonalar  nazariyasiga  binoan:  o'tkazuvchanlik  zonasida  birorta  ham  elektroni  

bo'lm agan  kristallar  dielektriklar  deyiladi.  Dielektriklar  uchun  ta ’qiqlangan     

zona kengligi  A E > 5  eV. 

Endi  o'tkazuvchanlik  zonasi  qisman  elektronlar  bilan  to'ldirilgan  bo'lsin.        

 Tashqi elektr  maydon  ta ’sirida  o'tkazuvchanlik  zonasidagi  elektronlar  shu     

 zonadagi  boshqa energetik  sathlarga  o 'tishi  mumkin.  Chunki  ,  energetik         

sathlar orasidagi  masofa ju d a ham  kichik.   

---

---

 

 

---