Namangan muhandislik pedagogika

 

2.2.3. Qatlamning zichligi va uning mustahkamligi  

 

Qatlamning  zichligi  va  uning  mus tahkamligiga  bog’liqligini  juda 

ko’p  geotexniklar  fundamental  tadqiqotlarida  o’rganilgan.  Bularga 

professorlar 

N.N.Maslov, 

N.A.Sitovich, 

X.M.Shaxunyans, 

N.Ya.Xarxuta va ko’plab tadqiqotchilarni misol keltirish mumkin.  

 

Bular  tadqiqotlari  natijalari  bo’yich a  umumiy  xulosalar 

quyidagicha:  qatlamni  ilashishi    berilgan  namlikda  zichlikni  ortishi 

bilan  oshib  boradi.  Buni  asoslash  uchun  2.7 -rasmdagi  zichlanish 

bog’liqligi  qisqa  muddatli    yuklanish  natijasida    holat  tasvirlangan, 

bundan ko’rinadiki, ilashishni oshishi oxirgi holatda sekinlashadi va 

zichlashni so’ngida o’zining maksimum  qiymatiga erishadi.  

Bu  vaqtda  qatlamni  namligiga  bog’liq  bo’lgan  ichki 

ishqalanish  burchagi  namlik  o’zgarmaganda  zichlikga  bog’liq 

bo’lmaydi. 

---

 

Qatlamning  zichligi  oshishi  bilan  (naml ik  bir  xil  bo’lganda) 

qatlam  deformasiyalanishi    kamayib  boradi,  lekin  ba’zi  hollarda 

qatlam  zichligini  oshib  ketishi  natijasida  uning    kamayishi 

kuzatiladi.  Bu  zichlashga  erishish  natijasida  qatlam  strukturasi 

o’zgarishi orqali tushuntirish mumkin (2.8 -rasm).