Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

Matnni formatlash 
Matnni  formatlash  –  HTMLning  eng  sodda  va  shu  bilan  birga  eng 
kuchli qismi hisoblanadi. HTML hujjatlarni formatlash va ularga Internet 
orqali kirish mumkin bo„lishi uchun ishlab chiqilgan. Eng katta yutug„i – 
bu 
hujjatlarda 
gipermurojaat 
yaratish 
imkoniyatidir. 
Matnni 
formatlashning  ko„plab  konsepsiyalari  sodda:  standart  sarlavhalar, 
uzishlar,  abzaslar  va  matn  stillari  (yarim  qalin,  og„ma,  ostiga  chizish). 
Matnni formatlash uchun bir qator teglardan foydalanish mumkin: 

 ... 

 ‚ 

 ... 

 – sarlavha teglari diapozoni (oralig„i), 
sarlavha va salavha ostlarini ifodalash uchun qo„llaniladi. 
  –  uzish  tegi,  karetkaning bir  marotaba  qaytishiga  teng,  ya‟ni 
abzasni uzmagan holda yangi satrdan boshlash. 
... 
 – abzasni ochish/yopish yordamida belgilash. 
... 
 – matnni qo„shimcha formatlash tegi. 
  ...    –  tabiiy  uzilishlarsiz  satrdan  foydalanishni 
hoxlaganda foydalaniladigan uzilmaslik tegidan foydalaniladi. Bu  HTML 
4.0 ga rasman kirmaydi, ammo ta‟minlanadi va keng qo„llaniladi. 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

 
163 
 
...  – matnni yarim qalin ko„rinishda berish tegi. 
 ...  – og„ma shriftni berish uchun qo„llaniladigan teg. 
...  – matnning ostiga chizish uchun teg. 
Web-bo„g„inning  matnli  mazmuni  bilan  ishlashga  kirishishdan 
avval  bir  qator  foydali  maslahatlarni  e‟tiborga  olish  lozim.  Har  qanday 
professional darajadagi  matnli  hujjatni  tayyorlashdagi  kabi,  Web uchun 
mo„ljallangan  barcha  matnlar  grammatik  va  orfografik  hatoliklarsiz 
bo„lishi lozim. Ularni kim o„qishini e‟tiborga olgan holda yozish lozim, 
har qanday holatda ham, tushunarli va qisqacha bo„lishi kerak. Optimal 
usuli quyidagicha: kirish, so„ngra bir necha abzas materialning kengroq 
bayoni va hulosa. 
Webda  ayrim  vizual  cheklanishlar  mavjud.  Juda  uzun  matnli 
sahifalar  ko„zni  toliqtirishini  unutmaslik  kerak.  Bundan  tashqari,  qisqa 
abzaslar 
Web-sahifalarda 
uzoq 
qolishni 
xohlamaydigan 
foydalanuvchilarga  axborotni  yetkazishga  yordam  beradi.  Matn 
mantiqan  tartiblangan  bo„lishi  kerak.  Agar  yaxshi  tartiblangan  bo„lsa, 
uning  alohida  qismlarini  sarlavhalar  va  matnni  ajratish  yordamida 
belgilash  mumkin.  Sarlavhalar  uchun  mantiqiy  tartib  mavjud:  birinchi 
darajali  sarlavhalar  eng  katta  o„lchamga  ega,  so„ngra  kichik 
o„lchamlarga  o„tiladi.  Matn  stillar  (yarim  qalin,  og„ma,  ostiga  chizish) 
orqali ajratilganda kam miqdorda qo„llanilishi lozim. 
Juft bo‘lmagan teglar (belgilashlar) 
HTMLning  ikkita  asosiy  qoidasiga  bo„yinsinmaydigan  (ularning 
barchasi  juft  emas,  ayrimlari  esa  faqat  kichik  harflar  orqali  kiritilishi 
lozim (&-ketma-ketlik)) teglar haqida to„xtalamiz. 
<BR> tegi abzasni uzmagan holda yangi satrga o„tish zarur bo„lgan 
hollarda qo„llaniladi. Masalan, she‟rlarni chop qilishda juda qulay: