O‟zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‟rtа mахsus tа‟lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti

Yevropa  davlatlarining  qishloq  turizmini  rivojlantirish  bo„yicha 
dasturlari 
Mahalliy 
Qishloq 
turizmini 
rivojlantirishg
a 
asoslar 
 
Asosiy 
vazifalar 
 
Asosiy 
instrumentla
r 
Moliya- 
lashtiris
h 
manbaal
ari 
Qishloq 
turizminin
g 
ahamiyati 
Buyuk 
Britaniya 
1. 
Kelgusida 
qishloq  xo‗jalik 
yerlarining  olib 
qo‗yilishi xavfi; 
2. 
Qishloq 
joylarida  qadim 
madaniyat 
yodgorliklarnin
g borligi 
1.  Fermerlik 
turizmini 
rivojlantirish; 
2. 
Qishloq 
turizmini 
rivojlantirish
da 
notekislikni 
yo‗qotish 
Qishloq 
turizmini 
rivojlantirish 
dasturini 
kreditlash, 
dotatsiyalash 
turistik 
tashkilotlarni
ng 
fermer  
manfaatlarini 
himoya qilish 
Davlat 
va 
xususiy 
investorl
ar 
Agrar 
ixtisoslasht
irishning 
alternativ 
yo‗nalishi 
Fransiya 
1.  Noqulay  va 
kam  mahsuldor 
yerlarning 
borligi; 
2. 
Qishloq 
turizmining 
bilish,sport  va 
davolanish 
turizmlari  bilan 
qo‗shilish 
imkoniyatlarnin
g borligi 
1. 
Qishloq 
turizmini 
rivojlantirish 
darajalarida 
hududiy 
farqlarni 
yo‗qotish; 
2. 
Gastronomiy
a 
 
va 
vinochilik 
turizmlarini 
rivojlantirish 
Shimoliy-
g‗arbiy 
departamentl
arning  
turistik 
mahsulotlarin
i 
harakatga 
keltirish; 
Fermerlar  va 
ularning 
loyihalarini 
Yakka tatibda 
quvvatlash 
Davlat 
va 
xususiy 
investorl
ar 
Agrar 
ixtisoslasht
irishning 
alternativ 
yo‗nalishi 
Germani
ya 
1. 
Alohida 
federal 
viloyatlarning 
ijtimoiy-
iqtisodiy 
rivojlantirish 
Voqealar, 
hodisalar, 
turizmlari 
bazasida 
qishloq 
va 
fermerlik 
Fermerlar  va 
ularning 
loyihalarini 
Yakka 
tartibda 
quvvatlash; 
Fermerla
rning 
o‗zi, 
xususiy 
investorl
ar 
va 
Rivojlanga
n 
viloyatlarg
a 
qo‗shimch
a 

---

246 
 
darajasidagi 
farqlar  (yuqori, 
past, o‗rta); 
2. 
Qishloq 
turizmining 
bilish,  sport  va 
davolanish 
turizmlari  bilan 
qo‗shilish 
imkoniyatlari 
borligi 
turizmlarini 
rivojlantirish 
turistik 
mahsulotlarni 
past 
rivojlangan 
viloyatlarga 
yo‗naltirish. 
davlat 
(kam 
miqdord
a) 
ixtisoslik, 
sobiq GDR 
ning 
past 
rivojlangan 
vioyatlarid
a 
agrar 
ixtisoslasht
irish 
alternativa
si. 
Qishloq turizmini rivojlantirishda strategik rejani ishlab chiqish yo‗llari. 
Jadvaldagi  ma‘lumotlardan  Yevropa  mamlakatlarida  qishloq  turizmining 
nihoyatda  rivojlanib  borayotganligini  ko‗ramiz.  Bu  holatning  asosiy  sabablari 
quyidagilardan iborat: 
1. 
Yevropa  davlatlari  o‗zaro  hamkorlikda  har  bir  mamlakatda  qishloq 
turizmini  rivojlantirishning  strategik  rejalarini  ishlab  chiqadilar  va  amalga 
oshiradilar; 
2. 
Yevropa  davlatlarida  qishloq  turizmini  rivojlantirishda  Yevropa 
Ittifoqining  «Umumevropa  «Lider»  dasturi»  muhim  rol  o‗ynaydi  va  bu  dastur 
loyihalarini «Yevropa ittifoqi» moliyalashtiradi; 
3. 
Qishloq  turizmini  rivojlantirishda  asosan  noqulay  yerlarni  o‗zlashtirsh, 
iqtisodiy holati qoniqarsiz rivojlanayotgan rayonlar e‘tiborga olinadi; 
4. 
Qishloq  turizmini  rivojlantirishda  chegaradosh  davlatlar  o‗xshash 
dasturlarni qabul qiladi; 
5. 
Qishloq  turizmini  rivojlantirishga  davlat  kreditlar  va  dotatsiyalar 
ajratadi, xususiy investorlar yordam beradi; 
6. 
Qishloq turizmini rivojlantirishda qishloqlardagi barcha imkoniyatlardan 
foydalaniladi; 
7. 
Qishloq  turizmini  rivojlantirishda  qishloqliklar  Yevropa  standartlari 
asosida xizmatlar ko‗rsatishga davlat tomonidan o‗qitiladi; 

---

247 
 
8. 
Qishloq  turizmini  rivojlantirishda  qishloq  infratuzilmalarini  yaratish, 
transport  yo‗llarini  Yaxshilash,  joylashtirish  vositalarini  yaratish  ishlariga  davlat 
mablag‗lar ajratadi. 
 
16.4.Qishloq turizmini rivojlantirish bosqichlari 
O‗zbekistonda  qishloq  turizmini  rivojlantirishdagi  dastlabki  bosqichda 
qishloq  turizmini  tashkil  qilish  va    boshqarishning  tashkiliy  –  iqtisodiy 
mexanizmlarini ishlab chiqish lozim.  Ikkinchi bosqichda esa ana shu tashkiliy  – 
iqtisodiy  mexanizmlar  asosida  qishloq  turizmini  rivojlantirishning  huquqiy  – 
me‘yoriy qonunlarini ishlab chiqish maqsadli yo‗nalish bo‗ladi.  
Uchunchi  bosqichda  mamlakatimizda  turizmni  rivojlantirishning  huquqiy  – 
me‘yoriy  qonunlariga  asoslanib  qishloqlarimizdagi  turistik  resurslarimizni 
ro‗yhatga  olishimiz,  ularning  ta‘rif–tavsiflarini  tayyorlashimiz,  foydalanish 
imkoniyatlarini hisoblab chiqishimiz, turistik ob‘ektlarda turistik infratuzilmalar va 
turistik marshrutlar yaratishimiz lozim bo‗ladi. 
Yevropa davlatlari qishloq turizmni rivojlanishini bashoratlashda va istiqbolli 
strategik  rejalar  ishlab  chiqishda  doimiy  ravishda  ijtimoiy  so‗rov  o‗tkazishadi. 
Yevropa ittifoqining statistik ma‘lumotlari bo‗yicha 30 % aholi qishloq turizmida 
dam olish istagi aniqlandi. 
Ijtimoiy  –  so‗rov  o‗tkazishdan  oldin  albatta  qishloq  aholisi  o‗rtasida  qishloq 
turizmining  mohiyati,  mazmuni,  maqsadi  va  vazifalari  bo‗yicha  jiddiy  tashkiliy 
ishlarni amalga oshirish talab qilinadi.