Microsoft Word Diplom tayyor doc

O’zbek tili va uning taraqqiyot bosqichlari 

  O’zbek tili oltoy tillar oilasining turkiy tillar turkumiga kiradi. Dunyoda 24 xil 

turkiy til bor: o’zbek, turkman, boshqird, ozarbayjon, qozoq, qirg’iz, turk, uyg’ur, 

qoraqalpoq, tatar, chivash, yoqut, qorachoy, balqar, tuva, oltoy turklari, xakas, 

gagauz, shor, qoraim, no’g’oy, oyrot, karagas. 

  O’zbek adabiy tili tarixi quyidagi davrlarni o’z ichiga oladi: 

1. Qadimgi turkiy adabiy til (X – XII asrlar). O’rxun-Enasoy yodgorliklari (VI – 

VII asrlar), Mahmud Koshg’ariyning “Devonu lug’otit – turk ” (“Turk tillari 

---

 

12 

devoni”), Yusuf Xos Hojibning “Qutadg’u bilig” (“Saodatga yo’llovchi bilim” 

asarlari shu tilda yaratilgan. 

2. Eski o’zbek adabiy tili (XIII – XIX asrning ikkinchi yarmigacha). Xorazmiyning 

“Muhabbatnoma” , Rabg’uziyning “Qissasi Rabg’uziy”, Atoiy, Sakkokiy, Sayfi 

Saroyi, Lutfiy, Alisher Navoiy, Bobur, Mashrab,Turdi, Maxmur, Gulxaniy, 

Muqimiy, Furqat, Zavqiy va boshqa ko’pab ijodkorlarning asarlari shu tilda 

yaratilgan. 

3. Hozirgi o’zbek adabiy tili (XIX asrning ikkinchi yarmidan hozirgi davrgacha). 

“Turkiston viloyati gazeti” nashr qilina boshlangan vaqtdan (1870 yil) e’tiboran to 

hozirgi kungacha yaratilgan barcha asarlar hozirgi o’zbek tilining namunalari 

hisoblanadi. 

  O’zbek tili XI asrdan boshlab mustaqil til sifatida shakllana boshladi va XIII 

asrda eski o’zbek adabiy tili shakllanib bo’ldi. 

  1989 yil 21 oktyabrida o’zbek tili O’zbekiston Respublikasining davlat tili 

ekanligi haqida qonun qabul qilindi. Shundan keyin tilimizning yangi taraqqiyot 

bosqichi boshlandi.