Navoiy viloyat pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish

Yangi mavzu bayoni. Mavzu bayonida quyidagi ko‘rsatmali qo‘llanmadan foydalanish tavsiya etiladi.  
“Ravishdoshlarning yasalishi, ma’nosi va yozilishi” 
Mavzu  bo‘yicha  berilgan  topshiriqlar  bajariladi.  1-topshiriq  shartiga  binoan  berilgan  birikmalardagi 
ravishdoshlarning  so‘rog‘ini  aniqlab,  ma’nolarini  izohlaydilar.  M:  musiqa  tingach  (qachon?  Ish  harakatning 
bajarilish paytini bildirmoqda). Berilgan birikmalar shu tarzda og‘zaki izohlangandan so‘ng 2-topshiriqqa ko‘ra 
bu  birikmalarni  ma’no  guruhiga  ko‘ra  quyidagi  jadvalga  joylashtiradilar.  (Mashq  yakka  tartibda  bajariladi). 
Namuna:  
 
Holat (qanday? 
qanday qilib?) 
Payt (qachon 
qachongacha?) 
Maqsad (nima 
maqsadda?) 
Sabab (nima sababli?) 
qo‘rqib 
… 
Tingach 
… 
ko‘rgani 
…. 
qaytavermagach 
…. 
 
Topshiriq  ijrosi  tahlil  qilinib,  amaliyot  nazariyaga  bog‘lanadi,  ya’ni  “Bilib  oling”da  berilgan  nazariy 
ma’lumotni 
o‘qib, 
xulosa 
chiqaradilar. 
O‘quvchilarning 
aytganlari 
o‘qituvchi 
tomonidan 
umumlashtiriladi,to‘ldiriladi. Bunda yuqorida tavsiya etilgan jadval – ko‘rsatmadan foydalaniladi.  
Ravishdoshlarning  ma’no  turlari  yuzasidan  o‘zlashtirilgan  tushunchalar  darslikda  berilgan  154-156-
mashqlarni  bajarish  jarayonida  mustahkamlanadi.  Vaqtdan  samarali  foydalanish  maqsadida  sinf  uch  guruhga 
bo‘linadi va har bir guruhga bittadan mashqni bajarish  topshirig‘i beriladi. Mashqlar guruhlar tomonidan  qur’a 
tashlash  yo‘li  bilan  tanlanadi.  Mashqlar  ijrosi  guruh  sardori  tomonidan  taqdim  etiladi.  Boshqa  guruh  a’zolari 
sardorga mavzu bo‘yicha savol berishlari ham mumkin. Har uchala guruh sardori xulosasi eshitilgandan so‘ng 
mashq ijrosi natijasi tahlil qilinadi va o‘qituvchi yordamida yakuniy xulosa chiqariladi.  
Mustahkamlash. Darsning bu bosqichi berilgan savol va topshiriqlar asosida tashkil etiladi.  
Darslikda berilgan rasm asosida ravishdoshlardan foydalanib “Bugungi hayotimiz” mavzusida bog‘lanishli 
matn tuzib kelish uyga vazifa qilib beriladi.  
Mustaqil ishning talab darajasida bajarilishini ta’minlash, o‘quvchilar faolligini oshirish hamda yaratilajak  
matn  uchun  material  tanlash  imkoniyatini  yaratish  maqsadida  “Klaster”  usulidan  foydalangan  holda  rasmni 
kuzatib,  mavzu  mazmun-mohiyatini  yoritishga  xizmat  qiluvchi  tayanch  so‘zlarni  tanlash  topshirig‘i  beriladi. 
Mavzu  doskaning  o‘rtasiga  katta-katta  harflar  bilan  yozib  qo‘yiladi.  O‘quvchilar  tayanch  so‘zlarni  birma-bir 
aytib turadilar, ikki o‘quvchi doskada tayanch so‘zlarni mavzu atrofida yozib boradilar. Masalan: