Karimov I. A. Barkamol avlod O’zbekiston

3.3. Ochiq tipdagi basseynlarga toza suvni berishda  

loyixalangan suv ta’minoti tizimlarini tadqiq qilish va zamonaviy 

holda jixozlangan suv ta’minoti tizimlarini qo’llash bo’yicha 

variantlarni taqqoslash va iqtisodiy samarali bo’lgan variantni 

iqtisodiy asoslash 

 

 

 

Biz  yuqorida  keltirgan  ma’lumotlarda  ochiq  tipdagi  suzish 

basseynlarini suvini zararsizlantirish usullarini keltirib o’tdik.  

Suvni  xlor  bilan  zararsizlantirish  usulini  qishloq  va  tuman 

sharoitida qurishni inobatga olgan holda uning noqulayliklari: 

 

Xlorator uchun alohida bino qurishga bo’lgan talab 

 

Havfliligi (взрывопасно) 

 

Alohida nazorat va bilim talab qilishi  

 

Xlorning inson salomatligiga ta’siri 

 

Xlorning suvdagi miqdori(dozasi)ni nazorat qilish qiyinligi  

UB  nurlari  bilan  suvni  zararsizlantirish  iqtisodiy  va  texnik 

kamchiliklari 

 

UB uskunasining yuqori narhi (bahosi) 

 

UB  uskunasini  ishlatish  doimiy  yuqori  elektr  energiyasiga  bo’lgan 

talabning yuqoriligi 

 

Bakteritsid hususiyatining yuqori emasligi 

 

UB  ni  faqat  boshqa  metodlar  bilan  birgalikda  qo’llash  mumkinligi 

(qo’shimch zararsizlantirish metodi sifatida) 

Ozonning kamchiligi shundan iboratki u ishlatilganda organic moddalar 

to’liq oksidlanmaydi va suvda karbonal birikmalar aldegidlar hosil bo’ladi 

(to’planadi). Ozon fenolni yaxshi oksidlaydi, lekin suv havzasida to’planib 

qolgan mogevina (korbamid)ning oksidlanishi juda sekin kechadi 

(mogevinaning suvdagi konsentratsiyasi 10

-4

mol/litr gacha ortishi 

mumkin).shuning uchun ozonlash jarayonida suvni to’liq yoki tez-tez 

almashtirib turish zarurati saqlanib qoladi. 

Ozonlash  bu  iqtisodiy  jihatdan  hududga  kelmasligi  va  elektr 

---

 

83 

energiya  sarfi  talabining  yuqoriligi  bu  usulni  ochiq  tipdagi  suzish 

basseynlari uchun iqsodiy samarasiz bo’ladi. 

Yuqoridagilarni  tahlil  qilish  natijasida  qishloq  hududlarida 

quriladigan  ochiq  tipdagi  basseynlar  suvini  dezinfektsiyalashda  hudud 

iqlim  sharoitlariga  to’g’ri  keladigan  elektroliz  uskunasi  orqali  suvlarni 

zararsizlantirish bo’yicha loyihalarni keltirib o’tdik  

Birinchi  galda  ochiq  tipdagi  basseynidan  (basseynning  umumiy  suv 

hajmi  900  m

3

)  ø250mm  bo’lgan  quvurlar  orqali  birinchi  ko’tarib  berish 

nasoslarga  borib  quyiladi.  U  yerda  ЭЦВ  10-20-30  nasosi  joylashgan 

bo’lib 1-nasos shchi nasos 2-nasos esa zaxira nasosi hisoblanadi. 

 

Quyidagi 

11-rasmda 

suvni 

sirkulyatsion 

hamda 

zararsizlantirish sxemasi ko’rsatilgan.