Qurbonova O’lmas Usmonovna

O’qituvchilarni dastlabki tayyorlash. 
 
Yevropa  Ittifoqining  aksariyat  davlatlarida(Daniya,  Finlandiya,  Fransiya, 
Germaniya,  Grestiya,  Irlandiya,  Ispaniya,  Shvetsiya,  Buyuk  Britaniya) 
boshlang’ich va o’rta maktab o’qituvchilarining dastlabki tayyorgarligi oliy o’quv 
yurtlarida  kechadi.  O’rta  maktabning  boshlang’ich  sinflarida  dars  berish  uchun 
o’qituvchilar  oliy  ma’lumotli  bo’lishi  kerak  (Avstriya),  Belgiya,  Gollandiya 
bundan istisno. 
 
O’qituvchilarning  kasbiy  va  amaliy  tayyorgarligi  asosiy  kurs  bilan  bir 
vaqtda(baravar  usul)  yoki  asosiy  kursdan  keyingi,  masalan,  aspirantura 
darajasida(izchil usul) olib boriladi. Baravar usul bo’yicha kirish talablariga to’liq 
o’rta ma’lumot to’g’risidagi attestat, ba’zi hollarda oliy ma’lumot olishga loyiqligi 
haqidagi  sertifikat  talab  qilinadi.  Izchil  usul  bo’yicha  dastlabki  oliy  ma’lumot 
(universitet  yoki  undan  boshqa)ni  maxsus  fan  yo’nalishda  egallagan  talabalar 
muallimlikka aspirantura yoki universitetdan tashqari kurslarda tayyorlanadi. 
 
Baravar usul o’qituvchilarining barcha ta’lim  va tayyorgarligi boshlang’ich 
maktablarda  izchil  usulda  yo’lga  qo’yiluvchi  Fransiyadan  boshqa  barcha 
davlatlarda  tarqalgan.  Angliyada  har  ikki  usul  ham  amal  qiladi,  ammo  maktab 
o’qituvchilarini tayyorlashning baravar usuli kengroq tarqalgan. 
 
Shotlandiyada  kasbiy  ta’limda  lektorlar  pedagog  darajasini  egallashlari 
mumkin.  Bu  majburiy  bo’lmasada,  85%  lektorlar  bu  daraja  sohibi  bo’ladilar. 
Pedagoglar  tayyorlashda  lektorlar  uchun  albatta  pedagog  malakasi  talab  qilinadi. 
Oliy ta’limning boshqa sohalarida lektorlar odatda bunday malakaga ega emaslar. 
Hozirgi kunda universitet xodimlari uchun ta’lim kurslarida pedagogik metodlarga 
taya’niladi. 
 
Lektorlardan  oliy  ta’limda  ham,  undan  keyingi  ta’limda  ham  ta’lim 
usullarini doimiy yaxshilab borish talab qilinadi. Bu turli sabablar bilan izohlanadi. 
Bir  qancha  davlatlarda  lekttorlardan  yaxshi  natijalarga  erishish  talabi  qo’yilgan 
qoidalar mavjud. Shuningdek: 

---

 
69 
1.  Talabalarning  muvaffaqiyatlari  bilan  bog’liq  moliyaviy  pul  ulushi 
mavjud. 
2.  Talabalarga  har  bir  predmet  bo’yicha  so’rovnomalarni  to’ldirishga 
beriladi.  Natijalar  kursdagi  barcha  lektorlarni  jamlovchi  kurs  qo’mitasi 
a’zolari,  talabalarning  vakillari,  ishlab  chiqarish  va  mahalliy  jamiyatlar 
vakillari huzurida e’lon qilinadi. 
3.  Ta’lim  sifatini  tekshirishni  amalga  oshiruvchi  inspektor  va  boshqa 
universitet xodimlari ishtiroki. 
4.  Talabalarni baholovchi professionallar guruhi. 
Yomon o’qitish mazkur kursga juda kam talabalarni to’plashga sabab 
bo’ladi va bu o’z navbatida kurning yopilishiga olib kelishi mumkin.