N. A. Tashpulatova stomatologik

YUZ-JAG‘ SOHASI XAVFSIZ O‘SMALARI
Yuz-jag‘ sohasining xavfsiz o‘smalari 4 guruhga bo‘linadi: kistalar, 
odontogen o‘smalar, yumshoq to‘qimalarning xavfsiz o‘smalari va jag‘-
larning suyak o‘smalari.
ODONTOGEN KISTALAR
Odontogen kistalar ikki hil bo‘ladi: ildiz oldi (radikulyar) va toj 
qismi (follikulyar). Ildiz oldi kistalari ko‘proq uchraydi. Kistalar epi-
teliy qavati bilan o‘rangan bo‘shliq bo‘lib, ushbu bo‘shliqni sa riq 

---

135
yoki jigarrangga ega bo‘lgan suyuqlik bilan (transudat) to‘lib turadi. 
Suyuq likda xolesterin kristallari bor. Ildiz oldi kistasi sekin bir necha 
yil davomida rivojlanadi va 2–5 sm kattaligida bo‘la di. Alveola o‘sig‘i 
va jag‘ tanasi kattalashadi. Suyak to‘qi ma sining yupqalanib qolishi 
nati 
jasida kripitatsiya paydo bo‘la 
di. Keyinchalik suyak to‘qimasi 
nuq soni kuzatiladi. Kista ta’siri da tishlar o‘z o‘qlarini o‘zgartiradilar. 
Kistani aniqlashda rentgeno grafiya va elektrodontometriyadan foy-
dala niladi. Rentgenogramma yordamida kistaning hajmi, joyla shishi, 
burun bo‘shlig‘i, yuqo ri jag‘ bo‘shlig‘i bilan, tishlar bilan munosabati 
aniqlanadi. Folliku lyar kista chiqmagan tishning emalidan rivojlanadi. 
Ko‘pincha past ki va yuqori jag‘dagi 2-premolyar 3-molyar, qoziq tish-
larga bog‘liq bo‘ladi. Kista jag‘ning alveolyar qirrasida joylashadi. 
Uning devori yupqa va ko‘p qavatli yassi hujayra bilan qoplanadi. 
Kis ta bo‘shlig‘ida bir yoki bir necha, yetilgan yoki chala tishlar 
bo‘ladi.