Buxoro oziq ovqat va yengil sanoat texnologiya instituti

Chiziqli  tuzilma  boshqaruv  tuzilmasining  eng  ko`p  tarqalgan  turi  bo`lib,  unga  ko`ra 

boshqaruvning  har  bir  bo`g’ini  o`zidan  yuqori  turuvchi  faqat  bitta  boshqarmaga  ega  bo`ladi  va 

barcha  masalalar  bitta  aloqa  kanali  orqali  hal  etiladi.  Bunday  tuzilmada  boshqaruv  bo`g’inlari 

tizimi to`laligicha ishlab chiqarish bo`g’inlari tizimi bilan mos tushadi. Har  bir  ishlab chiqarish 

jamoasi  tepasida  rahbar  turadi  va  korxona  xodimlari  unga  bevosita  bo`ysunadilar.  Barcha 

boshqaruv vazifalari rahbar qo`lida mujassamlanadi. 

Boshqaruvning  chiziqli  tuzilmasi  hal  qilinayotgan  masalalar  ko`lami  unchalik  katta 

bo`lmaganida  samaraliroq  bo`ladi.  Shu  sababli  bunday  tuzilmadan  asosan  sex,  ishlab  chiqarish 

---

 

28 

uchastkalari  va  kichik  korxonalarni  boshqarishda  foydalaniladi.  Bunday  tuzilmaning  quyidagi 

afzalliklari mavjud: 



 

boshqaruvning har bir bo`g’ini uchun rahbar tayinlashning nisbatan osonligi; 



 

boshqaruv qarorlarini tayyorlash va bajarishning tezkor (operativ) amalga oshirilishi; 



 

boshqaruv vazifalarini bajarishning nisbatan osonligi. 

Biroq  boshqaruvning  bu  tizimida  bir  qancha  kamchiliklar  ham  mavjud  bo`lib,  ularning 

asosiylari  gorizontal  aloqalarning  tarqoqligi,  boshqaruvdagi  haddan  tashqari  qattiqlik  va  ishlab 

chiqarishning diversifikatsiyasi sharoitlaridagi cheklangan imkoniyatlarida namoyon bo`ladi. 

Boshqaruvning chiziqli tizimi quyidagi hollarda qo`llanadi: 



 

xodimlar  soni  300-500  kishini  tashkil  qiluvchi  hamda  predmetli  va  texnologik 

ixtisoslashuv darajasi yuqori korxonalarda (metallga ishlov berish, yarim tayyor mahsulot 

ishlab chiqarish, yig’ish, bir turdagi xizmat ko`rsatish va hokazo); 



 

mahalliy sanoat korxonalarida (masalan, yog’ochni qayta ishlash, mahalliy xomashyodan 

mahsulot tayyorlash va hokazo). 

Boshqaruvning mazkur tuzilmasi tavsifini qo`yidagi chizma shaklida ko`rsatish mumkin: