Elektronika va sxemotexnika

Mantiqiy qo‘paytiruv. Bu amal HAM amali yoki kon’yunksiya deb ataladi. 
Mantiqiy ko‘paytiruv postulatlari 5 – jadvalda keltirilgan. Mantiqiy HAM amalini 
bajaruvchi element shartli belgisi 62 b – rasmda ifodalangan. 
5 - jadval 
X1 
X2 
Y=X1

X2 
0 
0 
0 
0 
1 
0 
1 
0 
0 
1 
1 
1 
 
Mantiqiy  inkor.  Inkor  amali  inversiya  yoki  to‘ldirish  deb  ataladi.  Inkor 
postulatlari  9.3  –  jadvalda  keltirilgan.  Inversiya  amalini  bajaruvchi  mantiqiy 
element shartli belgisi 9.1 v – rasmda keltirlgan. 
 
 
6– jadval 
X 
Y 
0 
1 
1 
0 
 
 
                       a)                                        b)                                           v) 
 62 – rasm. 
Elementar  mantiqiy    HAM,  YoKI,  EMAS  amallarini  bajaradigan  mantiqiy 
elementlardan  foydalanib  ancha  murakkab  amallarni  bajaradigan  elementlar  va 
ularga mos keluvchi elektron sxemalar yaratish mumkin. 
Turli  amallarni  bajaradigan  elementtlar  IMSlar  ko‘rinishida  ko‘plab  ishlab 
chiqariladi.  Mantiqiy  IMSlar  seriyalarga  birlashadilar.  Har  bir  seriya  asosida 
ma’lum  bir  mantiqiy  amalni  bajaruvchi  elektr  sxemadan  tashkil  topgan  negiz 
element  yotadi,  masalan  HAM-EMAS  mantiqiy  amali  (Sheffer  elementi)  yoki 
YoKI-EMAS  mantiqiy  amali  (Pirs  elementi).  Raqamli  integral  mikrosxemalar 
yaratishda  turli  murakkab  mantiqiy  amallarni  bajaradigan  sxemalarni  yasashda 
faqat  bitta  HAM-EMAS,  yoki  YoKI-EMAS  mantiqiy  elementidan  foydalanish 
talab qilinishi bilan ham ajralib turadi.