O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi

Jismoniy rivojlanish organizm o‘sish va yеtilish jarayonlarini tasniflovchi, uning 
morfologik  va  funksional  xossalarining  yig‘indisidir.  Jismoniy  rivojlanish  biologik 

---

 
 
 
40 
 
 
hamda  o‘sish  va  rivojlanishning  umumiy  qonuniyatlariga  bo‘ysunadi.  Jismoniy 
rivojlanishning o‘zgarishi bola qancha yosh bo‘lsa, shunchalik yuqori bo‘ladi. Jismoniy 
rivojlanish  jinsga,  ijtimoiy  sharoitlarga  ham  bog‘liq.  Jismoniy  rivojlanish  sog‘liqning 
muhim  bir  ko‘rsatkichi  bo‘lib,  u  yashash  sharoitiga,  tarbiyasiga  bog‘liq  bo‘lib, 
sog‘lomlashtirish  muolajalari  samaradorligini  nazorat  qilishning  ob‘еktiv  usuli  sifatida 
xizmat qiladi. 
Jismoniy  rivojlanishning  funksional  ko‘rsatkichlari  yosh  me‘yorlari  bilan 
solishtirib  baholanadi.  Tana  vazni,  ko‘krak  qafasi  aylanasi  va  bo‘y  o‘rtasidagi 
nisbatlarga  qarab,  jismoniy  rivojlanish  garmonik  (me‘yoriy),  disgarmonik  yoki  o‘ta 
disgarmonik turlarga bo‘linadi.