Quyidagilar eltib berish sharti bilan qabul qilinmaydi:
22
– eng kam ish haqining o‘n barobaridan ortiq bo‘lgan summadagi
pul o‘tkazmalari (pensiya va nafaqalarni to‘lashga mo‘ljallangan pul
o‘tkazmalaridan tashqari);
– eng kam ish haqining o‘n barobaridan ko‘p bo‘lgan summadagi
qiymati e’lon qilingan xatlar;
– korxona, muassasa va tashklotlar manziliga;
– qiymati e’lon qilingan xatlar va qiymati e’lon qilingan
banderollar;
– posilkalar;
– ustama to‘lovli pochta jo‘natmalari;
– «Yo‘qlab olinadigan» pochta jo‘natmalari va pul o‘tkazmalari;
– harbiy qismlarga manzillangan pochta jo‘natmalari va pul
o‘tkazmalari;
– foydalanuvchining qutisiga manzillangan pochta jo‘natmalari va
pul o‘tkazmalari.
Korxona, muassasa va tashkilotlar tomonidan pochta qoidalariga
rioya qilinmagan holda rasmiylashtirilgan pochta jo‘natmalari hamda
pul o‘tkazmalari jo‘natish uchun qabul qilinmaydi va jo‘natuvchiga
qaytariladi.
Quyidagilar ichki va xalqaro pochta jo‘natmalarida yuborish
taqiqlanadi:
a) o‘q otadigan, signalli, pnevmatik, gazli qurollar, o‘q-dorilar,
sovuq qurollar (jumladan irg‘itiladigan), elektroshok qurilmalari va
uchqunli razryadniklar, shuningdek o‘q otish qurollarining asosiy
qismlari;
b) giyohvang moddalar, psixotrop, kuchli ta’sir qiladigan,
radioaktiv, portlovchi, zaharlovchi, o‘yuvchi, tez alangalanuvchi va
boshqa xavfli moddalar;
v) zaharli hayvonlar va o‘simliklar;
g) O‘zbekiston Respublikasining pul belgilari va chet el valyutasi
(respublika Markaziy banki va uning muassasalari tomonidan
yuboriladiganlardan tashqari);
d) sifati tez buziladigan oziq-ovqat mahsulotlari;
e) o‘z tavsifi yoki o‘rovi tufayli pochta xodimlariga xavf tug‘dirishi,
boshqa pochta jo‘natmalari va pochta uskunalarini ifloslantirishi yoki
buzishi (shikastlashi) mumkin bo‘lgan narsalar va buyumlar.
23
Pochta aloqasi operatorlari yuborish taqiqlangan narsalar solingan
ichki pochta jo‘natmalarini ular aniqlangan joyda ushlab qolish huquqiga
ega.
Bunday pochta jo‘natmalarini vaqtincha saqlash pochta aloqasi
obyektida aniq hisob va saqlashni ta’minlash bilan amalga oshiriladi.
Ularga begona shaxslarning kira olish imkoniyati istisno qilinadi.
Pochta aloqasi hududiy tashkilot rahbarlari pochta jo‘natmalari
ushlab qolinganligi haqida, ichki ishlar yoki milliy xavfsizlik xizmati
organlariga darhol xabar qiladilar. Ko‘rsatilgan organlarning xodimlari
pochta aloqasi obyektlarining rahbarlari (ularning o‘rinbosarlari)
ishtirokida dalolatnoma tuzib, man etilgan narsa va buyumlarni olib
qo‘yadilar, dalolatnomaning bir nusxasi jo‘natuvchiga yuboriladi.
Pochta jo‘natmalarida aniqlangan zaharli jonivorlar va o‘simliklar
veterinariya organlari va fitosanitariya nazorati organlariga mos ravishda
dalolatnomalar bo‘yicha topshiriladi. O‘zbekiston Respublikasining pul
belgilari borligi aniqlanganda jo‘natuvchiga qaytariladi yoki pul
vositalarining pochta o‘tkazmasi orqali adresatga yuboriladi, bunda
aniqlangan summadan yuborish uchun to‘lov miqdorida pul olinadi.
Pochta jo‘natmalaridan olingan chet el valyutasi ustama to‘lov bilan
qiymmati e’lon qilingan xatda adresat yoki jo‘natuvchiga bir vaqtning
o‘zida tegishli tergovni o‘tkazish uchun ichki ishlar organlariga hamda
adresatga xabar qilib yuboriladi. Ustama to‘lov summasi belgilangan tarif
bo‘yicha jo‘natish uchun hisoblangan to‘lovga mos kelishi kerak.
Tez buziluvchi oziq-ovqat mahsulotlari, shuningdek o‘zining
xususiyati yoki o‘rovlanishi bilan pochta xodimlari yoki uchinchi
shaxslarning hayoti va salomatligi uchun xavf tug‘diradigan, pochta
uskunalari va boshqa pochta jo‘natmalarini iflos qiladigan, buzadigan
(shikast etkazadigan) narsalar, agar bu xavfni boshqa yo‘llar bilan
bartaraf etish mumkin bo‘lmasa, pochta aloqasi operatorlari tomonidan
olib qo‘yiladi va yo‘q qilinadi. Shu munosabat bilan dalolatnoma tuziladi
va bir nusxasi jo‘natuvchiga yuboriladi.
Pochta aloqasi hududiy tashkilotining rahbarlari yuborish man
qilingan buyum va narsalarning olib qo‘yilganligi yoki yo‘q qilinganligi
haqida jo‘natuvchi yoki adresatga 10 kunlik muddatda yozma ravishda
xabar beradi, ko‘rsatilgan buyum va narsalar aniqlangani dalili bo‘yicha
ichki ishlar yoki milliy xavfsizlik xizmatlarining organlari tezkor-qidiruv
tadbirlarini o‘tkazish bo‘yicha qaror qabul qilingan hollar bundan
mustasno.
24
Pochta jo‘natmalarining o‘rovi joylanmaning xususiyatiga,
yuboriladigan narsaning turiga, jo‘natish sharoitlariga va yo‘lning
davomiyligiga mos kelishi, joylanmaga ishlov berishda va yuborishda
uning shikastlanishini istisno qilishi, undagi o‘rov materiallar, muhrlar,
plombalar, bog‘lamlar, tasmalar va shu kabilarni buzmasdan ichiga
kirishni, boshqa pochta jo‘natmalarining buzilishini va pochta aloqasi
xodimlariga biror-bir zarar yetkazilish imkoniyatini istisno qilishi kerak.
Banderollarni o‘rovlash uchun pochta konvertlari, g‘iloflar, karton
qutilar, yog‘och (fanera) qutilar qo‘llaniladi. Banderollarni o‘rovlash
uchun materiallar sifatida pishiq qog‘oz, polietilen plyonka, och rangdagi
sidirg‘a gazlamadan va boshqa sertifikatlashtirilgan o‘rovlash
materiallaridan foydalanish mumkin.
Agar banderolda bir nechta buyum yuboriladigan bo‘lsa, bu
buyumlar o‘rov materiallariga o‘rovlashdan oldin kanop bilan bog‘lanadi.
500 grammdan ortiq vazndagi oddiy va buyurtma banderollar, bundan
tashqari, o‘rov materiali ustidan kanop bilan xoch shaklida bog‘lanadi.
Banderol joylanmasi nay shaklida o‘ralishi va qo‘shimcha ravishda
qog‘oz yoki boshqa tasma bilan mahkamlanishi mumkin, uzunligi 45 sm
dan ortiq bo‘lgan joylanmalar qattiq asosga qo‘yib o‘raladi.
Pochta jo‘natmalarida, posilkalarga ilova qilingan blankalarda,
shuningdek pul mablag‘larining pochta o‘tkazmalari blankalarida
jo‘natuvchi va adresatning manzillari jo‘natuvchi tomonidan yoziladi.
Manzilda qisqartma nomlar, manzilga taalluqli bo‘lmagan belgilar
bo‘lmasligi kerak.
Manzil rekvizitlari quyidagi tartibda yoziladi:
– adresatning nomi (fuqarolar uchun – familiyasi, ismi, otasining
ismi);
– ko‘chaning nomi, uy raqami, xonadon raqami;
– aholi punktining (shahar, poselka va sh.k.) nomi;
– tumanning nomi;
– respublika, viloyatning nomi;
– mamlakatning nomi (xalqaro pochta jo‘natmalari uchun);
– pochta indeksi.
Oluvchining manzili pochta konverti, pochta paketi, pochta
varaqchasi yoki pochta jo‘natmasi o‘rov materialining pastki o‘ng
qismida, jo‘natuvchining manzili esa yuqori chap burchakda yoziladi.
O‘zbekiston Respublikasi hududi doirasida jo‘natiladigan pul
mablag‘larining pochta o‘tkazmalari blankalaridagi va pochta
25
jo‘natmalaridagi manzillar davlat tilida yoki fuqarolarning istagiga ko‘ra
ma’lum xalqaro tilda rasmiylashtiriladi.
Ro‘yxatga olinadigan pochta jo‘natmasi yoki pul mablag‘larining
pochta o‘tkazmalarini qabul qilishda jo‘natuvchiga nazorat-kassa
mashinasi klishesi izi tushirilgan kvitansiya yoki kvitansiya
daftarchasidan kvitansiya beriladi. Kvitansiya daftarchasidan kvitansiya
berilgan holda uning orqa tomoniga taqvim tamg‘a izi tushiriladi. Ro‘yxat
bo‘yicha qabul qilingan pochta jo‘natmalari va pul mablag‘larining
pochta o‘tkazmalariga bitta kvitansiya beriladi.
Ichki xatlar, posilkalarning e’lon qilingan qiymat summasi
cheklanmaydi va jo‘natuvchi tomonidan joylanmaning haqiqiy qiymati
bo‘yicha to‘liq so‘mlarda belgilanadi. E’lon qilingan qiymati eng kam ish
haqining uch barobaridan oshmaydigan joylanma banderol tarzida
jo‘natilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |