Mustaqillikning taraqqiyot yo‘li mamlakatimizda fan rivoji uchun keng imkoniyatlar yaratdi



Download 1,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/79
Sana14.07.2021
Hajmi1,17 Mb.
#119137
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   79
Bog'liq
falsafa

Ibn  Xaldun  insonga  ijtimoiy  voqelik  sifatida  qaraydi.  Undan  ijtimoiy  mohiyat  izlaydi. 

Inson  jonzot  sifatida  ezgulik  va  yovuzlik  olamidir.  Shunga  ko‘ra,  u  umrining  har  daqiqasida 

yovuzlikdan ko‘ra ezgulikka, yomonlikdan ko‘ra yaxshilikka, nafratdan ko‘ra muhabbatga intilib 

yashashga  mahkum  etilgan  aql  sohibi,  bebaho  ne’matdir.  Fransuz  yozuvchisi  va  faylasufi 

J.P.Sartr  (1905-1980)  bu  fikrni  butunlay  rad  etadi.  Uning  fikricha,  inson  kelajakka  qarab 

intiladi va shu tariqa o‘zini o‘zi yaratadi. U «Inson – odamzot kelajagidir», deb ta’kidlaydi.  

Shunday  qilib,  falsafaning  ikki  yarim  ming  yillik  tarixi  mobaynida  insonga  juda  ko‘p 

ta’riflar va tavsiflar berildi, u ko‘p sonli sinonimlar orttirdiki, falsafiy tahlilning boshqa biron-bir 

ob’ektida bunday holga duch kelish mushkul. Zero, falsafa tarixida inson:  

 «aqlli mavjudot»; 

 «siyosiy hayvon»;  

 «tabiat gultoji»;  

 «mehnat qurollari yasovchi hayvon»;  

 «o‘zlikni anglash qobiliyatiga ega mavjudot»;  

 «ma’naviy va erkin mavjudot» va hokazolar sifatida talqin qilingan.  

Ulug‘ mutasavvuf Abdulxoliq G‘ijduvoniy insonni «kichik olam» deb hisoblagan. 

Falsafada bahs yuritiladigan barcha masalalar inson muammosiga bevosita daxldordir. Umuman 

olganda, insonga daxldor bo‘lmasa, unga foyda keltirmasa, jamiyatning og‘irini engil qilmasa, 

unday fanning keragi bormikan? shu ma’noda, inson, avvallo, o‘zi uchun zarur bo‘lgan fanlarni

ilmlar va bilimlar tizimini yaratgan. Tabiat, madaniyat, siyosat, sivilizatsiya, bilish kabi 

                                                 

Forobiy. Fozil odamlar shahri. -T.: Abdulla Qodiriy nomidagi xalq merosi nashriyoti, 1993. –B.69 




 

29 


masalalar inson manfaatlari va insoniy mohiyatning namoyon bo‘lish shakllaridir. Ularning 

barchasi inson tabiati va mohiyati bilan bog‘liqdir. Falsafa insonni olamning tarkibiy qismi 

sifatida o‘rganadi. 


Download 1,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish