Наргиза ан о рбо ева гоҳИ

қолаверса, Толиб ака, чинингизни ҳам. ҳазилингизни ҳам 
тушунмай ўтиб кетаман ш екилли, ш унинг учун ҳамма 
гапингизга иш ониб қўя қоламан. Санжар аканинг ҳар 
қандай ҳазилини тушуниб олардим.
Бу гапдан Салимга ҳам Санжарнинг ўрни билинаётгани 
сезилиб турарди. «Санжар, дўстим! Қаердасан, ишончим 
комил, сен тириксан, келақол энди. Жуда соғинтирдинг- 
ку, дўстим».
Толиб дўсти С анж арсиз яшаётганига ҳам икки йил 
бўлиб қолди. Толиб Санжарни ҳар куни кутарди. Худди ҳозир 
зшик очилади-ю, у кириб келадигандай хаёл билан яшарди.
У Соли ака билан «Икки дўст» фирмасини бошқариб 
турарди. Фирма гуллагандан гулларди. Фирма кенгайиб, 
тикувчилик фабрикаси янада кенгайтирилди, қўшимча 
тарзда мебел фабрикаси ҳам очилди. Ўзларида чиққан 
маҳсулотларни хусусий дўконларида ва бутун Ўзбекистон
100

---

бўйлаб сотиш арди. Ҳатто чет элга экспортбоп ҳар хил 
кийимлар тикишни олдига мақсад қилиб қўйганди. Толиб 
қар хил хайрия кечалари ташкил қилиб, хайри эҳсон  
қилишдан чарчамасди. Санжарнинг оиласидан ҳам хабар 
олиб турарди. Наргизанинг ўғли ҳам икки ёшга қараб 
кетаётганди. Наргиза Санжарнинг айтганини қилиб унга 
Толиб деб исм қўйганди. Санжарнинг онаси Фарида опа 
ўғлининг гиёҳванд бўлиб, бошига тушган ҳамма балоларга 
ўзини айбдор деб, ўша қизни Санжарнинг олдига олиб 
борган кунни лаънатлаб яшарди. У сиқилавериб касалванд 
бўлиб қолди. Унинг орқасидан опа-опа қилиб юрган хсшлари 
дом-дараксиз йўқолиб кетишганди. Фарида опа ҳайҳотдек 
уйда ёлғиз қолганди. У бир куни ўйлаб ўтириб бирор 
мискинга яхшилик қилганини эслай олмади. Ҳатто ўғли