Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта

3. Window
ologiyali fayllar 
sistemasidir (New
a ishlash va bu 
sistemada disklarga, papkalar
’ni, bu programmadan NT-
indows
rishi Administrator to
mumki
chalik ushbu faylni topishingiz 
va u bi
ga 
o`xshas
berishi 
mumki
ar bilan ishlash dasturi va boshqalar kiradi. 
s-2000 ning fayllar sistemasi  Yangi texn
 Technology Files System, NTFS). Und
ga kirish mumkin. Ya
W
 ning yangi dasturi sifatida foydalanish mumkin. 
4.  Windows-2000 da ham tarmoqda ishlash ko`zda tutilgan va bu holat 
oldingi versiyalarga nisbatan ancha rivojlantirilgan. Bundan tashqari, bir 
kompyuterdan bir qancha seanslarda foydalanuvchilarning ishlashi, hamda 
ularning ishlarini boshqa
monidan amalga oshirilishi 
nligi juda yaxshi ishlab chiqarilgan. Windows-2000 ning yana bir yangi 
imkoniyati uning Internetdagi menyular bilan ishlayotganingizda oxirgi ishlatilgan 
menyular ro`yxatida ko`rinib turadi. Agar menyu ochilgandan so`ng, ma’lum bir 
vaqt kutsangiz yoki menyuning pastdagi pastga yo`nalgan strelkali tugmachasini 
bossangiz, qolgan menyular ro`yxatini ham ko`rish mumkin. Bu imkoniyat Siz 
ishlatayotgan menyularni tanlashda ancha osonlik tug`diradi. Endi fayllar 
sistemasi bilan tanishib chiqamiz. Fayl deb diskda saqlanadigan va bir xil 
ko`rinishdagi ma’lumotlarning nom qo`yilgan majmuasiga aytiladi. U matn, grafik 
tasvir, rasm yoki biror bir dastur ko`rinishida bo`lishi mumkin. Fayllarning nomi 
255 tagacha simvol uzunligida bo`lishi mumkinligini hisobga olgan xolda ularning 
to`liq nomini yozishga harakat qiling, chunki keyin
lan operativ ishlashingiz ancha yengil kechadi. Papka deb fayllar haqidagi 
informatsiya saqlanadigan diskdagi fayllar tuzilishining tarkibiy qismiga 
tushuniladi. Fayllar haqidagi informatsiyaga uning nomi, o`lchami, kattaligi, 
saqlanilgan kuni va muddati kirishi mumkin. Papka fayllar majmuasini yoki 
boshqa kataloglarni o`z ichiga olishi mumkin. Masalan, Siz biror-bir matn 
tuzdingiz deylik, uni saqlash uchun unga biror-bir nom berib, fayl shaklida 
saqlaysiz albatta. Fayl esa o`z navbatida biror bir papkaga joylashtiriladi va Siz 
keyinchalik uni papka nomi bo`yicha osongina topishingiz mumkin. Demak, 
Papka deganda, xujjatlarni simvolik ko`rinishda saqlash mumkin bo`lgan qog`oz 
saqlaydigan papkaga o`xshash ekrandagi simvolga aytiladi. Papka ichida xilma xil 
xujjatlar, fayllar, dasturlar, disk va printer belgilari, boshqa papkalar va shun
h kompyuter bilan muomala qilishni osonlashtiruvchi xilma xil turdagi 
tasvirlar (piktogrammalar) bo`lishi mumkin. 
WINDOWS 2000 sistemasi standart programmalar deb ataluvchi 
programmalar to`plamini ham o`z tarkibiga oladiki, ularning asosiy vazifasi 
kompyuterda ishlovchiga qo`shimcha qulayliklar yaratishdir. Masalan, Word Pad 
da ish olib borish Sizni boshqa qiyinroq dasturni ishlatishdan ozod qiladi, Aloqa 
programmasi esa kompyuter tarmoqlarida ishlashni amalga oshirib 
n. Masalan, CompuServe, America Online, Prodigi va boshqa dasturlar 
yordamida boshqa kompyuterlar bilan bog`lanish, VVS (Elektron e’lon doskasi) 
bilan aloqa qilish mumkin. Grafik fayllarni xosil qilish va ularni tahrir qilish 
uchun PAINT nomli grafik redaktorni ishlatish mumkin. Standart programmalar 
jumlasiga telefon nomerini terish dasturi, ovoz chiqarish dasturi, videokliplar hosil 
qilish dasturi, kompakt diskl
WINDOWS 2000 sistemasi o`zidan oldingi sistemalarga o`xshash tarmoq 
bilan ishlashga imkoniyat beruvchi programmaviy ta’minotga ham ega. U faqat 
 
68

---

Sizninggina emas, balki boshqalarning ham kompyuteridagi disklari va 
printerlarini ishlatish, hamda boshka tarmoqlar bilan ham telefon orqali aloqa 
qilishga
ingiz mumkin. Uning tarmoqda ishlashga mo`ljallangan programmaviy 
ta’mino
 imkon beradi. WINDOWS 2000 sistemasi unga tarkibiy qism sifatida 
o`rnatilgan elektron pochta sistemasiga egadir. Shuning uchun ham tarmoqdagi 
hamma ishlovchilarga har qanday ko`rinishdagi ma’lumotlaringizni osongina 
jo`natish
ti boshqa turdagi operatsion sistemalar bilan ham bemalol ishlay beradi. 
Misol sifatida Novell Netware, NT Advanced Server kabi tarmoq boshqarish 
dasturlarini keltirish mumkin.