m
batlarni boshqarish tizimlarini joriy qilish (CRM-tizimlar va Business
Intelligence); Internet-sug`urta.
Sug`urta qiluvchilar o`rtasida polislarni ro`yxatga olish, sug`urtalash va
qayta sug`urtalash, brokerlik va agentlik shartnomalarini yuritish, buxgalterlik
hisobi va xodimlar ro`yxatini yuritish kabi to`liq funktsiyalar to`plamini o`z ichiga
oluvchi ERP- tizimlar zamon talabidan kelib chiqqan holda qo`llanilib butunlay
boshqaruv tizimini avtomatlashtirishga imkon beradi. ERP-tizimlar sug`urta
kompaniyalarida sug`urta shartnomalari, risklar,
mukofotlar, to`lovlar ,
kompaniyalarning statistik
unosa
va iqtisodiy hisob kitoblari uchun zarur bo`lgan barcha
ma va klassifikatorlar tuzish, sug`urta shartnomasi va
da ikki
tomon
aynan
zamon
beradi. Sug`urta tashkilotlarida ERP tizimlaridan tashqari CRM
(custo
– strategiyalari mijozlarga xizmat ko`rsatish, savdo
va
sus texnologiyalar va dasturiy ta’minotlar
majmu
tmachilariga eng
optima
imkoniyatini beradi.
darajada
ishlab
Sug`u
i mijozlarni
saralab olish;
-bo`lib utgan yo`qotishlarni taxlil qilish;
axborotlar haqidagi boshlangich ma’lumotlarni tuplab berish maqsadida keng joriy
qilinib, bu tizim ma’lumotno
polislarni ro`yxatga olish , qayta sug`urtalash shartnomalarini yuritish,
shartnomalarni asosiy ko`rsatkimchlarini kiritish yoki hisob-kitob qilish, brcha
shartnomalar bo`yicha hisob-kitoblarni avtomatlashtirish funktsiyalarni o`z ichiga
oladi
va buxgalterlik, sug`urta hamda qayta sug`urtalash bloklari o`rtasi
lama axborot ayrboshlash mavjudligini e’tiborga oladi.
Sug`urta xizmatlari iste’molchilariga xizmat ko`rsatish sohasida
aviy AKTlarni joriy kilinishi raqobatchilar bilan ko`rashda kushimcha
ustunliklarni
mer relationship management) boshqaruv tizimlaridan hozirgi kunda keng
foydalanib kelinmokda. CRM
marketing sohasidagi biznes jarayonlarni avtomatlashtirish va
takomillashtirishga imkon beruvchi max
asi kurpinishida amalga oshiriladi. Bu esa xizmatlar buyur
l vaqt mobaynida va eng qulay aloqa tarmoqlari orqali daromad keltiruvi
takliflar qilish
Sug`urta tarmogidagi hozirgi vaziyatda biznes tuzilishini anik
chiqish, risklarning real darajasini bexato
baholash hamda bu risklar
bahosini mos holda belgilashga imkon beruvchi Business Intelligence (BI)
vositalaridan foydalanish lozimdir.
Business Intelligence(tadbirkor intellekt) tizimini sug`urta tashkilotlarida
joriy qilish analitik axborotlar muxitiga tegishli bo`lgan quyidagi ko`rsatkichlarni
samarali ta’minlab beradi:
• Ma’lumotlarni o`z vaqtida va anik kiritish:
• Ma’lumotlar integratsiyasini amalga oshirish:
• Ma’lumotlarni interpretatsiya qilishni soddaligi:
• Ma’lumotlar mutanosibligi:
• Axborotlardan hamkorlikda foydalanish:
rtachilar Business Intelligence turidagi dasturiy mahsulotlar yordamida
quyidagi ko`rinishdagi jarayonlarni amalga oshirib, bu ularga turli vaziyatlardagi
risklarni oldindan aniklash va boshqarishga imkon beradi:
- manfaatl
308
-mos k
ozor segmentidir.
Sug`u
tib borish; barcha sanab utilgan sug`urta ko`rinishlarini
lingan «Elektron
raqam
qobatbardoshligini oshishi, sug`urta kompaniyasini tashki bozorda
ham s
elishlikni taxlil qilish;
Muvofiqlashtirilgan
marketingdan foydalanish;
Kompaniya faoliyatini taxlil qilish.
Ayni damda sug`urta kompaniyalarini instituttsional rivojlantirishdagi eng
progressiv AKT Internet-sug`urta hisoblanadi.
Internet-sug`urta-bu mijozni sug`urta kompaniyasi (bevosita o`zining sayti orqali)
bilan kelgusida zarur sug`urta mahsulotini tanlash uchun virtual mulokot qilish va
o`z navbatida joriy xizmatlarni namoyish qilish, sug`urta qoplamalarini olishni
Internet-texnologiyalaridan foydalanib amalga oshirishga imkon beruvchi
moliyaviy b
rta kompaniyalari birinchi bosqichda xususiy Internet saytlarini yaratishlari
lozim va bu elektron vizitka
funktsiyasini amalga oshirib, unda mijoz bilan
aloqalarni urnatish yullari haqidagi ma’lumotlar, litsenziyalar, sotiladigan
mahsulotlarning qisqacha tasniflari berib boriladi. Keyingi bosqichda sug`urta
kompaniyalari o`z Internet – vakolatxonalarini rivojlantirish yulida e’tiborlarini
mukofotlarini onlayn-to`lovlar orqali amalga oshirish, mijozni sug`urta ro`yxatiga
kirishi va personlashtirilgan ma’lumotlarni yangilab borish kabi yo`nalishlardagi
sug`urta xizmatlariga qaratishlari lozim.
Ayni damda respublikamiz sug`urta kompaniyalari Internet sug`urta
segmentidagi Internet muxitida ikki yo`nalishdagi biznes echimlardan biridan
foydalanib faoliyat yuritish imkoniyatiga ega bo`ladilar:
• Internetda sug`urta biznesini tashkil qilish (virtual vakolatxonalar ochish;
Internet orqali sug`urta polislarini olish; sug`urta shartnomalarini Internet
orqali kuza
birlashtiruvchi portallar)
• Internet bilan bog`liq risklarni sug`urta qilish (kiberjinoyatchilik;
elektron
qurilmalarni sug`urta qilish; moliyaviy risklarni sug`urta qilish; turli
ko`rinishdagi javobgarliklarni sug`urta qilish va boshqalar).
O`zbekistonda Internet sug`urtani rivojlantirilishi istiqbolli ahamiyatga ega
bo`lib, O`zbekiston Respublikasida 2003 yil dekabr oyida qabul qi
li imzo haqida», 2004 yil may oyida qabul qilingan «Elektron tijorat
haqida» , «Elektron hujjat aylanishlar tizimi» haqidagi qonunlar bu tizimni
rivojlantirishning huquqiy asoslari hisoblanadi. Yangi turdagi bunday xizmatlarni
joriy qilish kelgusida sug`urta xizmatlari bozori xajmining o`sishi, mijozlarga
samarali va sifatli xizmatlar ko`rsatish, kompaniya daromadlarini o`sishiga shu
bilan birga ra
amarali faoliyat yuritish imkoniyatlariga ega bulishlariga xizmat qiladi.
309
