Сатторов Абдумурод Сатторович
Термиз давлат университети Ботаника кафедраси ўқитувчиси
Телефон .: +998906445695
Аннотация.Ушбу. тезисда. сувни. ифлосланиши. сабаблари. ва. уни. тозалаш. усуллари.
тўғрисида.ёритилган.
Калит сўзлар.Оқава. сув,оқава. сувнинг. тозаланиш. даражаси,. механик,. кимёвий,. элек-
тролиз.ва.биологик.тозалаш.усуллари,ряска,.азолла,.пистия,.эйхорния
Ҳозирги.кунда.бутун.дунёда.энг.долзарб.ва.ҳаётий.аҳамиятга.эга.бўлган.муаммолардан.
бири. бу,. сув. ва. сув. ҳавзаларини. турли. ифлосланишлардан. ҳимоя. қилишдир.. Аҳоли. сони-
нинг.ортиб.бориши,.шаҳарларнинг.кенгайиши,.ишлаб.чиқариш.корхоналарининг.ва.қишлоқ.
хўжалигининг. ривожланиши. натижасида. сув. сарфи. ва. сувга. бўлган. талаб. кундан. –. кунга.
ошиб.бормоқда..Бу.эса.ифлосланган.сув.миқдорининг.ортишига.ва.натижада.сув.ҳавзалари.
яроқсиз.ҳолга.келишига.олиб.келмоқда.Фойдаланиб.бўлгандан.кейин.чиқариб.ташланадиган,.
яъни.маиший.ёки.ишлаб.чиқариш.эҳтиёжлари.учун.ишлатилган.сувга.оқава.сув.дейилади.[2]
Ифлосланган.сувда.турли.касалликлар.келтириб.чиқарувчи.микроорганизмлар,.оғир.ме-
талларнинг.тузлари,.пестицидлар,.нитратлар.ва.нитритлар,.шунинг.билан.биргаликда.зарар-
ли. кимёвий. ва. биологик. бирикмалар. мавжуд.Сув. ҳавзаларига. ташланадиган. оқава. сувлар-
нинг.тозаланиш.даражаси.унинг.таркибидаги.сузиб.юрувчи.моддалар.миқдори,.кислородга.
бўлган.биокимёвий.талаб.(КББТ),.сув.таркибидаги.эриган.кислород.миқдори,.температура.
ва.зарарли.моддаларнинг.рухсат.этилган.миқдори.бўйича.аниқланади..Сувни.тозалаш.аҳоли.
пунктидан.камида..500м.узоқликда.жойлаштирилган.тозалаш.станцияларида.олиб.борилади..
Тозалаш.иншоотларини.жойлаштиришда.шамол.йўналиши.ва.кучини.ҳисобга.олинади..[1]
Ҳозирги.кунда.оқава.сувларни.тозалашда.асосан,.механик,.кимёвий,.электролиз.ва.био-
логик. усуллардан. фойдаланилади.Сувни. механик. тозалашда. махсус. қурилмалар. орқали..
сувдаги.оғир.зарралар,.сув.юзасидаги.мой-ёғ,.нефт.ва.бошқа.моддалар.ушлаб.қолинади..
Кимёвий.усул.билан.тозалашда.турли.реагентлар.қўлланилади...Бу.реагентлар.баъзи.би-
рикмалар.билан.реакцияга.киришса,.бошқалари.зарарсизлантириб.туради..Электродиализ.
усули.мембрананинг.2.томонида.эритмада.ҳосил.бўладиган..электро.юритувчи.куч.остида.
ионлашган.моддаларнинг.парчаланишига.асосланган..Бу.усул.тузли.сувларни.чучуклашти-
ришда.кенг.қўлланилади..Биологик.тозалаш.усулида.микроорганизмлар.иштирокида.сувда.
эриган,.коллоид.ва.эримай.қолган.ифлос.моддалар.қайта.ишланади..Ўзбекистоннинг.бир.
қатор. саноат. корхоналарида. ишлаб. чиқаришнинг. чиқинди. оқава. сувларини. тозалашнинг.
экологик.хавфсиз.технологиясини.яратиш.замонавий.биотехнологиянинг.долзарб.масала-
ларидан.биридир..Республикамизда.турли.хил.саноат.ва.ишлаб.чиқариш.оқава.сувларини.
юксак. сув. ўсимликлари,. сув. ўтлари,. хусусан,. ряска,. азолла,. пистия. ва. эйхорния,Bacillus.
pseudomonas,.Bacterium.megaterium.ва.бошқа.бактерия.вакиллари,.Pseudomonas.fluorescens.
B-5040.ёрдамида.тозалаш.усуллари.ишлаб.чиқилган..[3]
ФОЙДАЛАНИЛГАН.АДАБИЁТЛАР.РЎЙҲАТИ:
1.. Махмудова.И.М.,.Салоҳиддинов..А.Т..“Қишлоқ.ва.яйловлар.сув.саноати”,.Тошкент.
–.2013й
2.. Ходжитдинова.М.,.Ризаев.А.“Сув..кимёси.ва.микробиология”..“Янги.нашр”.нашриёти,.
Тошкент.–.2010й
3.. Хўшшиев.С.О..“Юксак.сув.ўсимликларининг.оқова.сувларда.ўсиши,.ривожланиши.
ва.уларни.тозалашдаги.моҳияти”.//.Ижодкор.ёшлар.ва.фан-техника.тараққиёти:.Респ..илм-
амал.конф..тўпл..–Бухоро,.2004..
77
Do'stlaringiz bilan baham: |