16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14



Download 2,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet166/169
Sana22.02.2022
Hajmi2,05 Mb.
#116428
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   169
Bog'liq
22.Biologiya yonalishi

22
Июнь
17
Foydalanilgan.adabiyotlar.ro‘yxati:
1..Tolipova.J.O.,.Umaraliyeva.M.T..Botanika.darslari.(O‘qituvchi.kitobi).Umumiy.o‘rta.ta’lim.
maktablarining. biologiya. o‘qituvchilari. uchun. metodik. qo‘llanma.. “Tafakkur”. nashriyoti.. (5-
sinf) Toshkent-2016 y
2.. Tolipova. J.O.,. Umaraliyeva. M.T.,.Abdurizayeva. S.. Botanika. darslari. (O‘qituvchi. kitobi).
Umumiy.o‘rta.ta’lim.maktablarining.biologiya.o‘qituvchilari.uchun.metodik.qo‘llanma..(6-sinf).
“Tafakkur”.nashriyoti..Toshkent-2016.y.
3.. Tolipova. J.O.. va. boshqalar.. Odam. va. uning. salomatligi. darslari. (O‘qituvchi. kitobi).
Umumiy.o‘rta.ta’lim.maktablarining.biologiya.o‘qituvchilari.uchun.metodik.qo‘llanma..(8-sinf).
“Tafakkur”.nashriyoti..Toshkent-2016.y.
4.Sultonova.G.A..Pedagogik.mahorat..–.T.:.Nizomiy.nomidagi.TDPU,.2005.
5..http://surxonmasofa.uz:85/moodle/pluginfile.php/4028/mod_resource/content/1/bio3.pdf


174
22
Июнь
17
HUJAYRA YADROSI HAQIDA MALUMOT
Ataboyeva Barno Rajabovna
Hazorasp tumanidagi 1-son IMI biologiya fani o‘qituvchisi
Email: atabaeva0572@umail.uz 
Annotatsiya: Mazkur maqolada hujayra va hujayra yadrosi haqida bir nechta olimlarning 
ilmiy.qarashlari.keltirilgan. 
Kalit so‘zlar: Protoplazma,.protsesslar,.orxideya,.yadro.suyuqligi,.kariolimfa,.kolloid.modda.
Yadro.-.«nukleus».grekcha.«karion»..Yadro.protoplazmaga.o‘xshash.hujayraning.eng.asosiy.
qismlaridan. biri. bo‘lib,. hisoblanadi.. Protoplazma. yadrosiz,. yadro. esa. protoplazmasiz. yashay.
olmaydi.. Rus. olimi. Gerasimovning. ko‘rsatishicha. hujayradagi. hamma. protsesslarda. yadro.
ishtirok. etadi..Yadrosiz. hujayra. bo‘lishi. mumkin. emasligini. ko‘rsatadi.. 1890. yilda. Gerasimov.
spirogira.suv.o‘ti.hujayrasidan.yadroni.ajratib.oladi..
Yadrosi.bor.hujayra.normal.yashagan..Yadrosi.olib.tashlangan.hujayra.esa.42.kundan.so‘ng.
o‘lgan..Yadroni.birinchi.marta.1831.yilda.ingliz.olimi.botanik.Robert.Broun.orxideya.deb.atalgan.
o‘simlik.hujayrasida.ko‘radi..
Yadroning. shakli. yumaloq. yoki. elepssimon,. ba’zan. cho‘ziq. va. yulduzsimon. yadrolar. ham.
uchraydi..
Yadroning. katta. kichikligi. o‘rtacha. hisobda. 4-36. m. gacha. bo‘ladi.. Bundan. ham. kichkina.
va. katta. yadrolar. uchraydi.. Masalan,. mog‘or. zamburug‘ining. yadrosi. 1. mkm,. Sagovnik. deb.
atalgan. o‘simlikning. yadrosi. 500-600mkmgacha. bo‘ladi.. Odatda. o‘simlik. hujayrasida. 1. tadan.
yadro.bo‘ladi..
Ba’zi. bir. hujayralar. 2. ta. yoki. undan. ko‘p. yadroli. bo‘ladi.. Masalan,. yashil. suv. o‘tlarida. va.
shubon. zamburug‘larida. yuztagacha. yadro. uchraydi.. Dengizda. yashaydigan. ba’zi. bir. qizil. suv.
o‘tlari.hujayrasida.4000.tagacha.yadro.uchraydi..Ko‘knorining.sutli.nayida.1000.tagacha.yadro.
bor..
Ba’zi. bir. o‘simliklarning. hujayrasida. yadro. bo‘lmaydi.. Masalan,. ko‘k. yashil. suv. o‘tlari. va.
bakteriyalarda.. Rus. olimi. Peshkovning. ko‘rsatishicha. bunday. o‘simliklarda. yadro. elementlari.
protoplazmada.tarqoq.xolda.uchraydi.
Odatda.yadro.hujayraning.turli.joylarida.uchraydi..Yosh.hujayralarda.yadro.hujayraning.1/3.
qismini. tashkil. etadi.. Bunda. yadro. hujayraning. markazida. joylashgan.. Qari. hujayralarda. esa.
yadro.hujayraning.chetida.joylashgan.bo‘ladi..
Yadro. rangsiz,. tiniq,. protoplazmaga. nisbatan. qattiq. kolloid. modda.. Yadro. protoplazmadan.
o‘zining. yupqa. oq. pardasi. bilan. ajralib. turadi.. Yadroda. ikki. xil,. ya’ni. ichki. va. tashqi. po‘sti.
bor..Tashqi.po‘stining.teshikchasi.bor..Yadro.ichida.yadro.suyuqligi.joylashgan..Yadro.suyuqligi.
kariolimfa.deb.ataladi..Kariolimfa.2.xil.bo‘ladi..
1..Xromatin.(bo‘yaladigan).
2..Axromatin.(bo‘yalmaydigan).
Yadro. protoplazmaga. o‘xshash. oqsil. moddadan. tashkil. topgan.. Yadro. oqsilida. S,N,O.
lardantashqari. Fe,P. ham. bor.. Shuning. uchun. ham. yadro. oqsilini. nukleoproteid. deb. yuritiladi..
Bu. oqsil. oshqozonda. hazm. bo‘lmasligi. bilan. boshqa. oqsillardan. farq. qiladi.. Xromatin.
nukleoproteiddan. tuzilgan.. Yadro. tarkibida. timonuklein. kislota. bor.. Nukleproteidlarning.
reaksiyasi.kislotali.bo‘ladi,.ya’ni.ko‘k.lakmusni.qizartiradi..
Yadro. tarkibida. yadrochalar. bor.. Yadrolarning. tarkibi. va. vazifasi. to‘liq. o‘rganilmagan..
Yadro. harakatlanib. turadi.. Birinchi. harakati. protoplazma. bilan. birgalikda.. Bu. harakatni. sekin.
harakatlanish.deyiladi..Ikkinchi.harakati.protoplazmasiz.o‘zi.harakat.qiladi..Bunday.harakatni.tez.
harakatlanish.deyiladi..Demak,.yadro.hujayrada.bo‘ladigan.hamma.protsesslarda.ishtirok.etadi..
Yadro. achituvchi. fermentlarni. ishlab. chiqaradi.. Hujayraning. bo‘linishi. protsesslarida. ishtirok.
etadi..Yadroning.bo‘linishi.-.hujayraning.bo‘linishidir..
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1..Yakovlev.G.P.,Chelombitko.V.A..«Botanika»..M,.«Visshaya.shkola»,.1990.y..
2..Maxkamova.X.F..Botanika..«O‘qituvchi»..T..1995.y..
3..www.ziyonet.uz


175

Download 2,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   169




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish