7398b1cc-0a47-4d0e-b58e-dd2544d80cac pdf

Farmo
yish 
- 
muassasa 
ma’muriyati, 
shuningdek, 
bo‘limlarnin
g  rahbarlari 
to-monidan 
amaliy  ma-
salalar  yu-
zasidan 
qabul  qili-
nadigan  huj-
jatdir. 
Odatda  far-
moyishlar 
amal  qilish 
muddati 
cheklangan 
bo‘lib,  bo‘-
limlarning 
tor 
doira-
siga,  ayrim 
mansabdor 
shaxslar  va 
fuqarolarga 
taalluqli 
bo‘ladi.  Far-
moyish  mat-
ni 
xuddi 
buyruqdagi 
kabi  zaruriy 
qismlardan 
tarkib  topa-
di 
faqat 
uning  asos 
(kirish) 
qismida 
“BUYURA
MAN”  so‘zi 
o‘rniga  
“TAVSIYA 
ETAMAN”, 
“RUXSAT 
BERAMAN
” 
kabi 
iboralar 
ishlatiladi. 
 
Shartnoma - ikki yoki undan ortiq tomonning fuqarolik huquqlari va majburiyatlarini 
belgilash,  o‘zgartirish  yoki  to`xtatish  yo`lidagi  kelishuvidir.  Boshqacha  qilib  aytganda, 
shartnoma tomonlarning biron-bir munosabatlar o`rnatish haqidagi kelishuvi (bitimi)ni qayd 
etuvchi  va  munosabatlarni  tartibga  soluvchi  hujjatdir.  Shartnoma  to‘g‘risidagi  umumiy 
qoidalar 
O`zbekistan 
Respublikasining 
Fuqarolikkodeksi 
(353-385-
moddalar)dabayonetilgan. Shartnoma davlat yoki nodavlat, jamoat tashkilotlari, korxonalar, 
muassasalar,  shuningdek,  fuqarolar  o‘rtasida  tuzilishi  mumkin.Shartnoma  munosabatlari 
muassasa  bilan  ayrim  shaxs  yoki  shaxslar  o`rtasida  o`rnatilayotgan  bo‘lsa,  bunda  tuzilaja 
khujjat aksar hollarda mehnat bitimi deb ataladi. 
 

---

142 
 
idoralarida  qayd  qilinishi  zarur.  Keyingi  holat  faqat  qonunda 
belgilangan taqdirda qo`llanadi. 
Shartnoma  muassasalarga  tegishli  bo`lganda,  tomonlarim 
zolagunga  qadar,  unda  muayyan  muassasa  hisobchisi  va  adliya 
maslahatchisining  rozilik  belgisi(vizasi)  bo`lishi  maqsadga 
muvofiqdir.  Tomonlar  mazkur  hujjatning  barcha  bob  va  qismlari 
bo`yicha  kelishi  bolib,  uni  tegishli  ravishda  rasmiylashtirganidan 
keyingina shartnoma tuzilgan hisoblanadi.  
Ichki  mehnat  tartiboti  qoidalari,  mukofotlash  nizomi  va  shu 
kabilarni  tasdiqlash  bilan  bog‘liq  me’yoriy  buyruqlar  ham  asosiy 
faoliyatga  oid  buyruqlar  sirasiga  kiradi.  Buyruqqa  tegishli  imzolar 
qo‘yilib,  u blankaga ko‘chirilgach,  tashkilot rahbari  uni imzolaydi. 
Rahbar  imzolagan  buyruq  ish  yuritish  bo‘yicha  mas’ul  xodim 
tomonidan  tegishli  daftarga  qayd  etiladi.  Buyruqning  asosiy  matni 
asoslovchi  (kirish)  va  farmoyish  qismlaridan  tarkib  topadi. 
Asoslovchi  (kirish)  qismida  buyruqdan  maqsad,  shart-sharoit, 
sabablar  ko‘rsatiladi,  asos  qilib  olinayotgan  buyruqqa  havola 
qilinadi  (nomi,  raqami,  sanasi  yoziladi).  Buyruqning  farmoyish 
Buyruq - mazkur huquqiy hujjat muayyan muassasa asosiy va 
kundalik  masalalarni  hal  qilish  maqsadida  qo‘llaniladi.  Buyruq 
uchun  qog`oz  (blanka)lar    A4  hajmli  (310*297)  qog‘ozga 
tayyorlanadi.  Mohiyat  –  e’tibori  bilan  buyruqlar  ikkiga  bo‘linadi: 
asosiy  faoliyatga  oid  va  kadrlar  Shaxsiy  tarkibiga  oid.Asosiy 
faoliyatga  oid  buyruqlar  ishni  tashkil  qilish,  muassasa  yoki  uning 
bo‘limlari faoliyatini  tartibga solishda qo‘llaniladi. Ularda, odatda, 
yuqori  tashkilotlardan  kelgan  ko‘rsatma  hujjatlar  xodimlarga 
yetkaziladi,  bularning  ijrosi  yuzasidan  aniq  tadbir-choralar 
belgilanadi, mas’ul shaxslar va bajarish muddati tayinlanadi. Buyruq 
vositasida  rahbar  tashkilotning  ishlab  chiqarish,  rejalashtirish, 
hisobot,  moliyalashtirish,  kredit  ajratish,  mahsulot  sotish  faoliyati, 
tashqi  iqtisodiy  faoliyati,  tashkilot  tuzilmasini  takomillashtirish  va 
ishlarni  tashkil  etish  hamda  boshqa  masalalar  bo‘yicha  amaliy  ish 
yuritiladi. 
 

---

143 
 
qismi  yangi satrdan, bosh harflar bilan yoziladi “BUYURAMAN” 
so‘zi bilan boshlanadi. Shu so‘zdan so‘ng ikki nuqta qo‘yilib yangi 
satrda  farmoyishlar  beriladi.  Farmoyishlarda  odatda  kim  qanday 
vazifani,  qaysi  muddatda  bajarilishi  ko‘rsatiladi.  Buyruqning 
farmoyish  qismi  oxirida  buyruqni  nazorat  qilish  kimga 
yuklatilganligi ham qayd qilib qo‘yiladi.  
Ma’lumot-axborot  hujjatlari  anchayin  katta  guruhni  tashkil 
qiladi.Ular  ish  yuritish  jarayonida  ayniqsa  ko‘p  ishlatiladi.  Bu 
guruhga    ariza,  bayonnoma,  bildirishnoma,  vasiyatnoma, 
dalolatnoma, 
ishonchnoma, 
ma’lumotnoma 
tavsifnoma, 
tafsiyanoma,  taklifnoma,  tarjimai  hol,  tushuntirish  xati,  e’lon, 
hisobot kabi hujjatlarni o‘z ichiga oladi.