Og„iz bo„shligining bezlari.
Og‗sh bo‗shlig‗ida katta va kichik sulak bezlari joylashgan. Mayda bezlarga til
bezlari-glandula lingualis, lab bezlari-glandula labialis, lunj. bezlari – glandula
buccalis va tanglay bezlari glandula palatine dan iborat. Bu bezlar og‗iz
bo‗pshig‗ining devori shilliq qavati ostida joylashgan. Bezlar o‗zi ishgab chiqargan
sekreg turiga qarab, seroz bezlari (glandula parotis) so‗lak bezlari glandula palatine,
glandula lingualis va aralash sekreg shilovchi bezlarga (jag‗ osti, tilning oldingi
qismidagi lab, lunj bezlari) bo‗linadi. Seroz bezlari tarkibida oqsil tutadigan
suYuiqlik ishlab chiqaradi. So‗lak bezlarini ichida 3 juft kalta (qulok oldi, jag‗ osti,
til osti) bezlar bo‗lib, o‗z naylarining og‗iz bo‗shlig‗iga ochadi. Ular ham mayda
bezlar kabi epiteliydan rivojlanadi.
Quloq osti bezi - yassi shaklga ega bo‗lib, Yuz terisi ostida qisman m. masseter ni
yopib turadi. Bez to‗qimasi orasidan a. carotis interna et n. fascilis ni yorib o‗tadi.
Och pushti rangda bo‗lib ogirligi 25-30 gr.
Jag‗ osti bezi - og‗irliga 15 gr, shakli cho‗zinchoq tuxum shaklida bo‗lib kapsula
bilan o‗ralgan. Bez nayi til ostidan so‗rgichlarga (caruncula sublinguali) ga ochiladi.
Til osgibezi - eng kichik so‗lak bszi xisoblanib, og‗irligi o‗rtacha 5 gr bo‗lib osgidan
fossa sublingualis da joylashgan.
Odamda 3 xil teri bezlari (yog‗, sut, ter bezlari) bor.
YOg‗ bezlari glandula sebaceal alveolyar tuzilishga ega. Deyarli terini xamma joyida
bor desa bo‗ladi.
Ter bezlari glandulas sudariterac tuzilishi jixatidan yog‗ bezlaridan farq qiladi. Ter
bezlari naysimon tuzilishga ega. Ter bezlari asl ter bilan yog‗ qavati orasida
joylashgan.
Sut bezlari ter bezlaridan taraqqiy etadi. Odamda 1 juftdir. U ishlab chiqarishga
moslashgan. Yosh bolalarda yaxshi taraqqiy etmagan U kiz bolalar balogatga
etgandan
sung
kattalashib
bez
tukimasi
takomillashadi.Sut
bezlarining
takomillashishi xomiladorlik ayniksa tugishga yakin zurayadi. Sut bezini kesib
136
kursak uning 15-20 aloxida bez bulakchalari labi glandula mammarias iborat ekan .
Bu bulaklardan naychalar boshlanib bez surgichidagi 8-15 teshikka ochil
Jigar mezoperitanial organ. Uning diafragmaga tegib turgan joyi korin parda bilan
o‗ralmaydi. Jigar boylamlari bilan boshka organizmga va diafragmaga (tojsimon va
uchburchak) tortlib turadn. Jigar darvozasi bo‗ylab, me‘daning kichik egriligi va o‗n
ikki barmokli iChakka kaytayotgan korin parda ikkita boylam hosil kdshshdi, Bu ikki
boylamni birga qo‗shib, kichik charvi – omentum minus deb ham atalada.
Jigar boylamlari, kon tomirlari va korin devori bosimi jigarning o‗z joyida
maxkamlashib turishi faktoridan biri bo‗lib hisoblanadi.
Jigar chegalari
Urta chizik buyida jigarning Yukori chegarasi 5 kovurga togayining tush suyagi bilan
birikkan joyiga . chapi esa 6 kovurganing birikish joyiga tugri keladi .
Do'stlaringiz bilan baham: |