Toshkent axborot texnologiyalar universiteti

Ko‟rinmas chiziq va sirtlarni olib tashlash 

Biror  bir  uch  o‟lchovli  obektni  ikki  o‟lchovli  tekislikda  (kompyuter  ekranida) 

qurish  uchun  avvalo  uni  qaysi  qismlari  ko‟rinarli,  qaysi  qismlari  ko‟rinmas,  yani 

obektning boshqa yoqlari bilan yopiqligini aniqlash kerak. Proektsiyalashda markaziy 

yoki paralel proektsiyalash ishlatiladi. 

Proektsiyalashda 

proektorlar 

obektning 

har 

bir 

nuqtasidan 

o‟tadi. 

Proektsiyalash  yunalishi  buycha  tasvir  tekisligiga  yakinrok  masofadagi  nuqtalar 

ko‟rinadigan  hisoblanadi.  Sodda  ko‟ringanligiga  qaramay  ushbu  masalani  yechish 

ancha  qiyinchiliklarga  va  ayrim  hollarda  biroz  hisob  kitoblarga  olib  keladi.  Ushbu 

masalani yechishda kompyuter grafikasida ikkita asosiy yondashish mavjud: 

1.  Proektsiyalash  yo‟nalishi  bo‟yicha  tasvir  tekisligiga  yakinroq  masofada 

joylashgan  obektning  nuqtalarini  aniqlash.  Bunda  displeyning  rastr  xossalaridan 

foydalaniladi. 

2.  Obektlarni  yoki  obekt  qismlarini  o‟zaro  taqqoslab  obektlarni  yoki  obekt 

qismlarini  ko‟rinishligini  aniqlash.  Ikki  yondashishni  o‟zaro  ichiga  oluvchi 

algoritmlar ham mavjud.