Namangan davlat universiteti pedagogika va psixologiya kaferdrasi


-mavzu: Reymond Kettel: shaxs nazariyasi strukturasi



Download 0,96 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/49
Sana07.07.2021
Hajmi0,96 Mb.
#111505
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   49
Bog'liq
shaxs borasidagi

13-mavzu: Reymond Kettel: shaxs nazariyasi strukturasi 

Reja: 

1.Shaxs xususiyatlari nazariyasining umumiy tamoyillari.  

2.Shaxs xususiyatlari kategoriyasi: tuzilishli tamoyillar.  

Tayanch    so‟z  va    iboralar:  -ekstraversiya  (jalb  kilmok)  kirishimlilik,  -

xayrixoxlik  (yokimtoylik)  –iliklik  yoki  dushmanlik,  vijdonlik  (ishonchlik) 

emotsional 

barkarorlik 

-madaniyatlilik, 

tajribaga 

ochiklik,urtamiyonalik, 

kizikishlar torligi. 

 

SHaxsni  tasvirlashda  R.B.Kettell  boshka  yondashuvdan  foydalangan,  shaxs 



xususiyatlari  ichidan  ikkilamchi  va  birlamchi,  dastlabki,  konstitutsional,  genetik 

shartlanganlik, tajriba ta‘sirida rivojlangan va  boshkalar, boshkacha kilib aytganda 

temperamental va xarakterilogik xususiyatlarni ajratish mumkin (5,7,10,14). 

 

Kettel  uzining  empirik  ishlarida  G.Ollport  ajratgan  shaxslarga  tegishli 



guruxlarni  yaxlitlashtirish  etiteti  yulidan  bordi  va  171  gurux  sinonimini, 

keyinchalik  36  bipolyar  turlarga,  undan  keyin  esa  ularni  boshka  izlanishlarda  46 

juftga tuldirdi. 

 

SHaxs  xususiyatlarini  keltirib  chikaradigan  (dastlabki)  sistemasi  Kettellga 



kura xilma-xildir va kuyidagilarni uz ichiga oladi: 

 

-  kizikkonlik  (konstitutsonallikni  keltirib  chikaruvchi)  xislatlari,  ya‘ni  



emotsional, tezkorlik, reaktivlik va shaxsning atrofdagi ragbatlantiruvchi omillarga 

reaktsiya energiyasi kabi idividual ta‘sirlanish uslubini aniklaydigan xislatlar. 




88 

 

- ta‘sirlanish  samaraliligi aniklovchi kobiliyat-xislatlar, 



-  xarakatlanuvchi  reaktsiya  kuchlariga  taalukli  va  belgilarning  ikkita  sinfini 

tashkil kiluvchi dinamik  xususiyatlar  – erglar, insonning  xulk-atvorini  ifodalovchi 

(kurash  va  rakobatga  yunaltirilgan, poda-poda bulib  yashash tuygusi, avtonomlik) 

tugma  xususiyatlar  va  ijtimoiy  madaniyat  meyorlari  ta‘sirida  shakllanadigan 

shuningdek  kizikshlarning  namoyon  bulishini  uz  ichiga  oladigan  sentimentlar, 

attiyudlar. 

Katta  yoshli  insonni ta‘riflashda  R.Kettell  uzi  ajratib  olgan  19  faktor,  yosh 

bolalarni  tasvirlashda  esa  12  faktor  yetarli  deb  xisoblaydi.  Bu    faktorlarni  anik 

ilmiy  (texnik),  chegara  bilan  belgilangan  va  maishiy  nomlarini  sanab  utamiz. 

Barcha  faktorlar  manfiy  va  musbat  kutblarga  ega,  lekin  bu  muxim  axamiyatga 

egaligini  bildirmaydi:  psixologik  planda  ular  bir  xil,  manfiylik  va  musbatlilik  esa 

muayyan vaziyatda bulishi  mumkin. Fakat bolalarda topilgan faktorlar kalin shrift 

bilan ajratilgan (9). 

Jadval 17 




Download 0,96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish