O`zbеkistоn rеspublikasi

2.  Rag‘batlantiruvchi  marketing  -  talabni  uyg‘otadi,  tovarlar 
xaridorni  qiziqtirmasa  va  bugungi  kunda  o‘z  qiymatini  yo‘qotgan  bo‘lsa, 
tovarlar noto‘g‘ri joylashtirilgan bo‘lsa va boshqa bir necha hollarda talab 
mavjud  bo‘lmasligi  mumkin.  Bunday  sharoitda  rag‘batlantiruvchi 
marketingning  maqsadi  iste’molchi  bilan  tovar  o‘rtasida  foydali  o‘zaro 
aloqa  o‘rnatishdan,  imkoniyatlarni  yaratishdan  va  shunday  qilib,  talabni 
yaratishdan iboratdir. 
3.  Potensial  talab  mavjud,  uni  real  talabga  aylantirish  kerak.  Bu 
sharoitda rivojlanuvchi marketing turidan foydalaniladi. Potensial talabni 
real  talabga  aylantirish  uchun  birinchi  navbatda  yangi  tovarlar  yaratish 
ustida  ishlash  kerak,  ya’ni  talabni  yangi  sifat  darajasida  qondirishga 
erishish kerak. Rivojlanuvchi marketing - yashirin talabni qamrab oluvchi 
va uni real talabga aylantiruvchidir. 
4. Talabning pasayishi turli davrlarda har qanday tovar duch keladigan 
hodisa. Bu holatda remarketingdan foydalaniladi.  
Remarketingning  maqsadi  talabni  tiklash  zarurligini  bildiradi,  ya’ni 
tushib borayotgan talabni jonlantirishdir. 

---

 
77 
 
 
5.  Talab  o‘zgarib  turadi,  talabni  barqarorlashtirish  kerak.  Bu  holatda 
sinxromarketing  turidan  foydalaniladi.  Sinxromarketing  -  tebranib 
turuvchi  talabni  nisbatan  barqarorlashtirishga  va  uni  tartibga  solishga 
yordam beradi.  
6.  Talab  firmaning  imkoniyatlariga  aniq  javob  beradi,  talabning  bir 
tekisda  bo‘lishiga  erishish  kerak.  Bu  sharoitda  qo‘llab-quvvatlovchi 
marketing  turidan  foydalaniladi.  Qo‘llab-quvvatlovchi  marketing  -  tovar 
va  xizmatlar  assortimentini  to‘ldirish,  yangilash  va  baholarni  pasaytirish 
orqali mavjud talab va ehtiyoj darajasini saqlab qolishga imkon beradi. 
7.  Talab  haddan  tashqari  yuqori,  talabni  pasaytirishga  erishish  lozim. 
Bu  holatda  demarketing  turidan  foydalaniladi.  Demarketingni  maqsadi 
narxni ko‘tarish, servisni qisqartirish yo‘li bilan talabni vaqtinchalik yoki 
doimiy pasaytirishdan iborat. 
8.  Nosog‘lom  talab  sog‘liq  uchun  zararli  tovarlarga  nisbatan  paydo 
bo‘ladi.  Bunda  qarama-qarshi  harakatlanuvchi  marketing  noratsional 
ehtiyojlarni  qondiruvchi  talab  va  xizmatlarga  bo‘lgan  talabni  kamaytirish 
yoki butunlay yo‘q qilishga xizmat qiladi.