Mavzu: Ingliz va O’zbek tillaridagi frazeologizmlarda polisemiya

frazeologik butunlik deyiladi.  

1)  Turg’un ota uzoq bosh qashir, keyin birdan yengin shimarar. When the bell 

rang, he did not open the gate. 

2)  Shunday qilib, Tojiboyning raislik davri tamom bo’ldi, Oyimxon sovetning 

pechatini undan olib, ko’krak cho’ntagiga solib qo’ydi. Oyimxon yeng 

shimarib ish boshladi.  The tremendous social and economic advance to 

which this prospect of peace could not open the gates. 

  Birinchi  misoldagi  yeng  shimarmoq;  to  open  the  gate-  erkin  bog’lanma:  uni 

tashkil etuvchi yeng va shimarmoq, to open va gate leksemalari o’z leksik ma’no 

mustaqilligini  saqlagan  holda  bog’lanib  kelgan.  Ikkinchi  misoldsagi  yeng 

shimarmoq    va  to  open  the  gate–  turg’un  bog’lanma.  Chunki  bu  o’rinda  yeng  va 

shimarmoq  yoki  to  open  va  gate  leksemalari  o’z  leksik  ma’no  mustaqilligini 

nsaqlamaydi.  Demak,  ushbu  frazeologik  birlikning  tarkibidagi  leksemalarni  o’z 

mustaqil leksik ma’nosida tushunib bo’lmaydi.  

  Ma’nosi  tarkibidagi  leksemalarga  xos  ma’nolar  asosida  izohlanmaydigan,  bu 

leksemalarga  xos  ma’nolarni  hisobga  olmaydigan  frazeolgik  birlikka  frazeologik 

chatishma  deyiladi:  Hadeb  to’ninigizni  teskari  kiyavermang!  Bordiyu  siz  ham 

tisarilsangiz,  sizdan  ham  qo’limni  yuvib,  qo’ltig’imga  uraman-u,  boshimni  olib 

hayyo-hayt deb chiqib ketaman.  

---