O`quv materiallari

Limitlashtirish 

Limitation 

Лимитировани

е 

– bu xarajatlarga, mahsulot sotish 

hajmiga, debitorlik va kreditorlik 

qarzlariga chegara, me’yor belgilash 

usulidir. 

---

348 

 

Korxonada 

moliyaviy 

risklarni 

boshqarish 

Management 

financial is 

risk 

Управление 

финансовый 

рисков 

– bu turli  ko'rinishdagi risklarga har 

tomonlama baho berish va ularning 

bo'lishi mumkin bo'lgan salbiy 

moliyaviy natijalari neytralligini 

ta'minlovchi metod va printsiplarni 

ishlab chiqish va moliyaviy qarorlarni 

qabul qilishda o'zini namoyon etadi. 

Korporativ 

boshqaruvda 

riskni 

boshqarish 

maqsadi 

Risk 

management 

objective in 

corporate 

management. 

Цель 

управления 

рисками в 

корпоративно

м управлении 

– har qanday yomon vaziyatlarda ham, 

gap aslo bankrotlikka tushish haqida 

emas, balki faqat foydaning birmuncha 

kamayishi haqida ketishiga erishishdir. 

To’g’ri va egri 

xarajatlar 

Direct and 

indirect costs 

Прямые и 

косвенные 

затраты 

–  bu xarajatlar mahsulotning aniq bir 

ko’rinishga kelgunga qadar ishtirok 

etishi yoki yo’qligiga qarab ajratiladi. 

Ishlab chiqarish 

xarajatlari 

Production 

costs 

Производствен

ные затраты 

–  ma’lum bir belgilangan davr uchun 

mahsulot (ish, xizmat) ishlab chiqarish 

va sotishda foydalaniladigan resurslar 

hajmining puldagi ifodasini 

xarakterlaydi. 

Davr 

xarajatlari 

Period costs 

Затраты 

периода 

- bevosita ishlab chiqarish jarayoni bilan 

bog’liq bo’lmagan xarajatlar va sarflar 

tushuniladi: boshqaruv xarajatlari, 

mahsulotni sotish xarajatlari va 

umumxo’jalik ahamiyatiga ega bo’lgan 

boshqa xarajatlar. 

Doimiy va 

o’zgaruvchan 

xarajatlar 

Fixed and 

variable costs 

Постоянные и 

переменные 

затраты 

– bu xarajatlar mahsulot hajmining 

o’zgarishiga bog’liq yoki yo’qligiga 

qarab ajratiladi; 

–  o’zgaruvchan xarajatlar sotish 

xajmiga tugri proportsionaldir; 

–  doimiy xarajatlar esa sotishga boglik 

emasdir. 

Tannarx 

Cost value 

Себестоимость 

- mahsulot ishlab chiqarish jarayoni 

bilan bog’liq asosiy vositalar, xom-

ashyo, materiallar, yoqilg’i, energiya, ish 

haqi, shuningdek ishlab chiqarish 

jarayoni bilan bog’liq boshqa 

xarajatlardan shakllanadigan 

ko’rsatkichdir. 

Moliyaviy 

leveridj 

Financial