Microsoft Word qurilish tashkilotlarida buxgalteriya hisobining xususiyatlari

 
 
3. Qurilish tashkilotlarida mehnatga haq to‘lash harajatlarining 
taqsimoti 
 
Qurilish tashkilotlarida mehnatga haq to‘lashga ketgan sarf-harajatlarni ikkita 
guruhga ajratish mumkin: (1) qurilish ishlari tannarxiga kiritiladigan harajatlar; (2) 
qurilish ishlari tannarxiga kiritilmaydigan harajatlar. 
Qurilish  ishlari  tannarxiga  kiritiladigan  mehnat  haqi  harajatlari.  Bu 
guruhga  kiruvchi  harajatlar,  o‘z  navbatida,  yana  ikki  turga  bo‘linadi:  (1)  qurilish 
ishlari  tannarxiga  olib  boriladigan  bevosita  mehnat  haqi  harajatlari;  (2)  qurilish 
ishlari tannarxiga olib boriladigan bilvosita mehnat haqi harajatlari.  
Qurilish ishlari tannarxiga olib boriladigan bevosita mehnat haqi harajatlariga 
aniq qurilish ishi uchun uni olib borgan  ishchi xodimlarga hisoblangan to‘g‘ridan-
to‘g‘ri mehnat haqlari kiritiladi. Bitta qurilish ob’ekti bo‘yicha hisoblangan mehnat 
haqi  harajatlari  boshqa  qurilish  ob’ektiga  doir  mehnat  haqi  harajatlariga  kiritilishi 
mumkin  emas.  Bunday  harajatlar  buxgalteriyada  2010  «Asosiy  ishlab  chiqarish» 
schyoti  doirasida  har  bir  qurilish  ishlari  ob’ekti  uchun  ochilgan  mos  analitik 
schyotlarda aks ettirilishi lozim.   
Qurilish ishlari tannarxiga olib boriladigan bilvosita mehnat haqi harajatlariga 
barcha  qurilish  ob’ektlariga  taalluqli  bo‘lgan  hamda  ular  o‘rtasida  taqsimlanishi 
lozim  bo‘lgan  mehnatga  haq  to‘lash  harajatlari  kiradi.  Bunday  harajatlar  bo‘lib, 
jumladan, qurilish mashina va mexanizlarining boshqaruvchilariga (mashinstlarga) 
hisoblangan ish haqi, yordamchi avtoxo‘jalik xodimlariga hisoblangan ish haqi va 
shu  kabilar  hisoblanadi.  Ushbu  turdagi  yordamchi  xo‘jaliklar  hisobot  oyida  turli 
qurilish ob’ektlariga xizmat ko‘rsatganligi uchun hisoblangan ish haqi harajatlarini 
u  yoki  bu  qurilish  ob’ekti  tannarxiga  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  olib  borib  bo‘lmaydi. 
Shuning uchun bu xo‘jaliklar bo‘yicha hisoblangan ish haq harajatlari dastlab 2310 
«Yordamchi  ishlab  chiqarish»  va  2510  «Umumishlab  chiqarish  harajatlari» 
schyotlarida  to‘planadi,  so‘ngra  esa  hisob  siyosatida  belgilangan  tartibga  ko‘ra 
tegishli  qurilish  ishlari  o‘rtasida  taqsimlanadi  hamda  mos  ravishda  ularning 
tannarxiga kiritiladi. 
Hisobot  oyida  mehnatga  haq  to‘lash  harajatlarini  qurilish  ishlari  o‘rtasida 
quyidagicha hisob-kitob qilinadi (4.4-jadval). Ushbu ma’lumotlar RT-2 hamda RT-
5s shaklli ishlov qaydnomalarida o‘z akini topadi.