Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура-қурилиш институти

15-мавзу. Сиртларнинг ўзаро кесишуви ва уларнинг ясаш 
усуллари. Ёрдамчи текислик усули. Ёрдамчи сфералар усули. 
Сиртларнинг ўзаро кесишуви чизиқларини ясаш усуллари. Ёрдамчи 
текислик усули. Ёрдамчи сфералар усули. Сиртларнинг ўзаро 
кесишуви чизиқларини ясашни экцентирик ва концентрик усуллари. 

1-мавзу. Ортогонал 
проекцияларда соялар. Ёруғлик 
нурининг йўналиши. Нуқта, тўғри чизиқ ва текис шаклнинг ўз ва 
тушувчи соялари. 
Соялар. Умумий маълумотлар. Нарсаларнинг ўз ва тушувчи 
соялари. Ёруғлик нурининг йўналиши. Ортогонал проекцияларда 
соялар. Нуқта, тўғри чизиқ ва текис шаклларнинг соялари.
2-мавзу. Геометрик жисмлар ва архитектура деталининг 

---

5 
сояси. 
Асосий геометрик жисмларнинг ўз ва тушувчи соялари.
Меъморчилик фрагментлари: карнизлар, устунлар токчалар соялари.
Ёруғлик нурларининг йўналишини танлаш, геометрик жисмларнинг ўз 
сояси ва тушувчи соялар.
3-мавзу. Аксонометрик проекцияда соялар. Ёруғлик нурининг 
йўналиши. Нуқта, тўғри чизиқ ва текис шаклнинг соялари. 
Аксонометрик проекцияда соялар. Ёруғлик нурининг йўналиши. 
Нуқта, тўғри чизиқ ва текис шаклнинг соялари. 
4-мавзу. Геометрик жисмлар гуруҳининг аксонометрияда 
сояси. 
Геометрик жисмларнинг ўз ва тушувчи соялари. Меъморчилик 
фрагментлари: карнизлар, устунлар токчалар соялари. Аксонометрияда 
соялар. Ёруғлик нурларининг йўналишини танлаш, геометрик 
жисмларнинг ўз сояси ва тушувчи соялар.
5-мавзу. 
Перспектива ва соялар. Перспектива қуриш 
аппарати. Тўғри чизиқ, текис шакл ва геометрик жисмларнинг 
перспективаси. 
Перспективада соялар ҳақида умумий маълумот. Перспектива 
қуриш аппарати. Тўғри чизиқ, текис шакл ва геометрик жисмларнинг 
перспективаси.