Toshkent kimyo-texnologiya institiuti "tasdiqlayman"

Tayanch so‘z va iboralar:  ommaviy axborot vositalari, matbuot, radio, televideniye, 

internet saytlari, publitsistik uslub, olmosh, kishilik olmoshi, ko‘rsatish olmoshi, so‘roq 

olmoshi, o‘zlik olmoshi gumon olmoshi, belgilash olmoshi.  

 

Ommaviy  axborot  vositalari  (qisqartmasi:  OAV)  keng  ommaga  axborot  yetkazuvchi 

vositalardir. Ozbekiston Respublikasi qonunchiligida davriy tarqatishning doimiy nomga ega 

boʻlgan  hamda  bosma  tarzda  (gazeta,  jurnal,  axborotnoma,  bulleten  va  boshqalar)  va/yoki 

elektron  tarzda  (tele-,  radio-,  video-,  kinoxronikal  dasturlar,  umumfoydalanishdagi 

telekommunikatsiya  tarmoqlaridagi  veb-saytlar)  olti  oyda  kamida  bir  marta  nashr  etiladigan 

yoki  efirga  beriladigan  shakli  hamda  ommaviy  axborotni  davriy  tarqatishning  boshqa 

shakllari OAV, deb ko‘rsatilgan.  

OAV  Kundalik  hayotimizning  ajralmas  qismidir.  Bu    haqida  so‘z  yuritganda,  biz, 

avvalo,  doimo  yangilik  izlab,  yangilikka  intilib,  hayotning  qaynoq  nuqtalariga  kirib 

boradigan,  xolislik  va  haqqoniylik,  Vatan  va  xalq  manfaatlarini  birinchi  o‘ringa  qo‘yadigan 

olijanob va mas'uliyatli kasb egalarini tasavvur qilamiz. 

---

128 

 

Butun  mamlakatimiz  qatori  O‘zbekiston  ommaviy  axborot  vositalari  ham  mustaqillik 

yillarida katta rivojlanish yo‘lini bosib o‘tdi, katta yutuqlarga erishdi. 

Hozirgi  kunda  respublikamizda  1500  dan  ziyod  ommaviy  axborot  vositasi  faoliyat 

ko‘rsatmoqda.  E’tiborga  molik  jihati  shundaki,  ommaviy  axborot  vositalarining  tarkibi  ham 

tubdan  o‘zgarib  bormoqda.  Buni  yurtimizdagi  barcha  telekanallarning  qariyb  53  foizi, 

radiokanallarning  esa  85  foizi  nodavlat  ommaviy  axborot  vositalari  ekani  ham  tasdiqlaydi. 

Yaqinda, kechayu kunduz uzluksiz faoliyat olib boradigan “O‘zbekiston - 24” telekanali ish 

boshladi. U  milliy axborot makonida o‘z munosib o‘rnini va o‘z tomoshabinlarini topadi. 

OAV haqida so‘z yuritganda, eng tezkor axborot vositasi - internet hayotimizga tobora 

chuqur  kirib  borayotganini  alohida  qayd  etish  lozim.  Hozirgi  vaqtda  global  tarmoqda  “Uz” 

domenli veb-saytlar, axborot portallari soni 400 dan oshib ketgani, ularning aksariyati xorijiy 

tillarda faoliyat ko‘rsatayotgani, ushbu yo‘nalishda yangi ijodiy avlod - internet jurnalistlari 

shakllanib borayotgani e’tiborga sazovordir. 

Ommaviy  axborot  vositalarini  rivojlantirish  masalasi  davlatimiz  va  jamiyatimizning 

doimiy  diqqat  markazida  bo‘lib  kelayotir.  Ana  shunday  e’tibor  tufayli  o‘tgan  davrda 

jurnalistlarimiz  uchun  faoliyat  maydonini  kengaytirish,  ularning  huquq  va  manfaatlarini 

ta’minlash maqsadida ko‘p ishlar qilindi. Jumladan, matbuot va ommaviy axborot vositalarini 

liberallashtirish  va  rivojlantirish,  so‘z  erkinligini  -ta’minlashga  qaratilgan,  demokratik  talab 

va  standartlarga  to‘la  javob  beradigan  10  ga  yaqin  qonun  hujjati  qabul  qilinib,  bu  borada 

mustahkam huquqiy baza yaratildi. 

O‘zbekiston Jurnalistlari ijodiy uyushmasi, Milliy matbuot markazi, Elektron ommaviy 

axborot  vositalari  milliy  assotsiatsiyasi,  Mustaqil  bosma  ommaviy  axborot  vositalari  va 

axborot  agentliklarini  qo‘llab-quvvatlash  va  rivojlantirish  jamoat  fondi  kabi  tashkilotlar 

muvaffaqiyatli  faoliyat  ko‘rsatmoqda.  Keyingi  paytda  ularning  qatoriga  Xalqaro  press-klub 

ham qo‘shildi. 

Bugungi  kunda  OAV  to‘rtinchi  hokimiyat  deb  aytilishi  bejiz  emas.  Chunki  jamiyatda 

ro‘y  berayotgan  o‘zgarishlar,  yangiliklar,  yutuqlar  bilan  birga  kamchiliklar,  muammolarni 

xolisona yoritishi muhim. Bu kelajakda jamiyat rivojlanishiga xizmat qiladi. Biroq OAV bir 

tomonlama, muayyan shaxs, guruh manfaatini himoya qilib noto‘g‘ri, real voqelikni bo‘rttirib 

aks ettirishi o‘sha jamiyat jamoatchilik fikrining noaniq bo‘lisiga olib keladi. 

  «Ommaviy axborot vositalari to‘g‘risida»gi Qonunida ommaviy axborot vositalarining 

turlari  ko‘rsatilgan.  Ular  gazetalar,  jurnallar,  axborotnomalar,  byullitenlar,  axborot 

agentliklari, televideniye (kabelli, efir-kabelli televideniye) va radioeshittirishlar, hujjatli kino, 

elektron axborot tizimi, shuningdek, doimiy nomga ega bo‘lgan, davlat tasarrufidagi, mustaqil 

va boshqa ommaviy davriy nashrlar ommaviy axborot vositalaridir. 

 O‘zbekiston  Respublikasida  ommaviy  axborot  vositalarini  senzura  qilishga  yo‘l 

qo‘yilmaydi.