Qo`lyozma xuquqida mamatqulova (yuldasheva) gulzira ergashali qizining

O’simlik  soni  va  arealining  o’zgarish  sabablari.  O’simliklarning  kichik 

maydonlarda  o’sishi,    sharoitga  uncha  moslashmaganligi,  mahalliy  aholi 

tomonidan  ildizpoyalarini  kavlab  olinib  dorivor  maxsulot  sifatida  ishlatilishi 

tufayli kamayib ketgan. 

Muhofaza  choralari.  Qizil  kitobga  kiritilgan.  Nurota    qo’riqxonasida  muxofaza 

qilinadi. Populyatsiyalari nazorat qilinishi kerak. 

SHO’RADOSHLAR OILASI - CHENOPODIACEAE 

15-rasm. O’tkirbarg baliqko’z - Climacoptera oxyphylla U.P. Pratov 

 

---

 

60 

 

Kamyoblik  darajasi  1.  O’zbekistonning  janubiy  qismida  kichik  maydonda 

saqlanib qolgan endem o’simlik. 

Qisqacha tavsifi. Bo’yi 10-15 sm, asosidan shoxlagan, bir yillik o’t. O’simlikning 

pastki qismi qalin, yuqori qismi esa siyraklashgan, uzun, ko’p xujayrali, chalkash, 

yarim yotiq tuklar bilan qoplangan. Shoxchalari va barglari ketma-ket joylashgan, 

poyadagi  barglarining  bandi  poyasiga  yopishgan.  Barglari  etli,  qalami  yarim 

tsilindrsimon,  uchi  o’tkir,  bargining  uchi  g’uj  tukli.  Gullari  yakka,  ro’vaksimon 

to’pgulga  yig’ilgan.  Guloldi  bargi  etli,  uchi  o’tkir,  yonbargcha  va 

gulqo’rg’onlardan uzunroq.  Gulqo’rg’oni 5  bargchali,  uzunligi  6  mm,  mevalagan 

paytida  yuqori  qismi  tukli  qanotchalar  hosil  qiladi.  CHangchasi  5  ta. 

Tumshuqchasi  bigizsimon,  gulqo’rg’onidan  qisqa.  Urug’i  yotiq  joylashgan.  Kam 

uchraydi, yakka-yakka holda o’sadi. Urug’idan ko’payadi [Pratov O’.P., 1995]. 

Tarqalishi. 

Surxondaryo  viloyati:  O’zbekistonning  janubida  SHerobod 

vodiysidagi Maydon qishlog’i atroflarida tarqalgan. 

O’sish sharoiti. Ochiq ola jinsli yerlarda o’sadi.