Oliy matematika fani haqida ma’lumot Oliy matematika

---

Oliy matematika fani haqida ma’lumot 

Oliy  matematika oʻrta  va  oliy  taʼlim  muassasalarida  oʻqitiladigan  kurs 

boʻlib,  oʻz  ichiga 

oliy  algebra

 va 

matematik  tahlil

 kabi 

matematik

 sohalarni  oladi. 

Oliy matematika alohida 

fan

 sohasi emas, balki taʼlim sohasining bir predmetidir. 

Oliy  matematika -  texnika,  iqtisod,  qishloq  xujaligi  va  boshqa  maxsus 

oʻquv  yurtlarida  oʻqitiladigan  matematika  boʻlimlaridan  iborat  kurs.  Oliy 

matematika  kursiga,  asosan,  analitik  geometriya,  oliy  algebraning  ayrim  kiyem 

lari,  differensial  hisob,  integral  hisob,  differensial  tenglamalar  kiradi.  20-asr  70-

yillarida  Oliy  matematikaga  matematik  statistika,  ehtimollar  nazariyasi,  chiziqli 

dasturlash va boshqa sohalar ham qoʻshildi. Baʼzan, matematikaning oʻrta maktab 

dasturiga kiritilmagan qismi Oliy matematika deb tushuniladi. Bu notoʻgʻri, chunki 

oʻrta  maktab  matematika  dasturiga  matematikaning  koʻp  sohalari,  jumladan, 

analitik geometriya, matematik analiz, ehtimollar nazariyasining maʼlum qismlari 

kiritilgan . 

       Oliy  matematika  fanini  o’qitishdan  maqsad  –barcha  ta’lim  yo’nalishlari 

bo’yicha  bakalavrlar  tayyorlash  tizimida  ,  o’quv  rejalarini  va  malaka  talablariga 

mos  qo’yish  zaruriyati  tug’ildi.Shu  bilan  birga  xalqaro  ta’lim  berish  sifatlarini 

qo’llash, ajdodlari-mizning boy milliy meroslarini shu jarayonga jalb qilish kerak 

bo’ladi. 

       Oliy  matematika  fanini  o’qitishning  vazifasi  –  talabalarga  matematika 

nazariyasiga  oid  bilimlar  berish,  olgan  nazariy  bilimlarni  amaliyotga  qo’llay 

bilishga  o’rgatishdan  va    natijada  ularni  yo’nalishga  mos  jarayonlar  matematik 

modelini tuzish va tekshira olishga o’rgatishdir.    

       Oliy  matematika fani bo’yicha  talabalarning bilim, ko’nikma va malakalariga 

quyidagi talablar qo’yiladi. 

Talaba: 

    -  matematika  dunyoviy  bilishning  o’ziga  xos  usuli,  uning  tushunchalari  va 

tasavvurlarining  umumiyligi,  matematik  modellar,  matematik  modellashtirishning 

usullari to’g’risidagi tasavvurga ega bo’lishi;  

    -  obektning  miqdoriy  va  sifat  nisbatlarini  ifodalash  uchun  matematik 

simvollardan foydalanishi;   

    -  matematik  analiz, analitik geometriya  , chiziqli  algebra, ehtimollar  nazariyasi  

va matematik statistikaning asosiy tushunchalari va metodlarini bilishi;  

    -  muayyan  jarayonlar  uchun  ehtimoliy  modellarni  va  tuzilgan  model  doirasida 

hisoblarni olib borishini ; 

    -  funksional  va  hisoblash  masalalarini  yechish  modellarini  bilishi  va  ulardan 

foydalana olishi;  

    - algebraik tenglamalarni analitik va sonli usullarda yechish; 

    - oddiy differensial tenglamalarni tadbiq qilish , ularni analitik va sonli usullarda 

yechish; 

    -  eksperemental  ma’lumotlarga  ishlov  berishning  asosiy  metodlaridan 

foydalanish ko’nikmalariga ega bo’lish kerak;