Kegl cc pechat indd

issiqlik 
o‘tkazuvchanlik deyiladi.
Turli moddalarning issiqlik o‘tka 
zuvchanligi turlicha. Buni quyidagi 
tajribada ko‘rish mumkin (75-rasm). Sterjendan bir xil uzoqlikda 

---

107
mis, temir, alu 
miniy, yog‘ochdan yasalgan bo‘laklarni mahkamlaylik. 
Bo‘laklar uchiga gu 
gurt cho‘p 
larini shamga o‘xshab oson eriydigan 
modda bilan yopishtiraylik. Bo‘ 
lak lar mahkam 
langan o‘rtadagi diskni 
sekin qizdiraylik.
 74-rasm. 
75-rasm.
Issiqlik o‘tkazuvchanligining katta-kichik 
ligiga qarab gugurtlar 
birin-ketin tushib ketgan 
ligini ko‘ramiz. Jadvalga qarab gugurtlar qaysi 
tartibda tushishini ayting.
4-jadval
Modda
Issiqlik o‘tkazuv-
chanlik, W/(m · K)
Modda
Issiqlik o‘tkazuv-
chanlik, W/ (m · K)
Kumush
418
Suv
0,600
Mis
395
Beton
0,11–2,33
Alyuminiy
209
Qog‘oz
0,140
Temir
73
Paxta
0,042
Po‘lat
50
Yog‘och
0,2
G‘isht (qizil)
0,77
Shisha momiq
0,04
76-rasm.
Suyuqliklarning issiqlikni qanday o‘t 
kazishini 
o‘rga nish uchun quyidagicha tajriba o‘tkazaylik. 
Uzun pro 
birka olib, uning tagiga muz bo‘laklarini 
solaylik. Usti dan esa metall sharcha bilan bostirib 
qo‘yaylik. Sharcha ustidan suv quyib, rasmda 
ko‘rsatilgan holat 
da yuqori qismidan qizdiraylik. 
Dastlab suv isib bug‘ 
lanadi, so‘ngra yuqori qismi qaynay bosh 
lasa-
da, probirka tagidagi muz erimasdan turadi (76-rasm). Sababi haqida 
o‘ylab ko‘ring.
Havo ham suyuqlik kabi issiqlikni yomon o‘tkazadi. Yonib 
turgan gugurt yoki qizigan pechka yaqiniga qo‘limizni yaqin tutib, 
kuydirmasdan tura olamiz.

---

108