Qurilish materiallari, buyumlari va konstruktsiyalari ishlab chiqarish

 
 
 
45  40   35   30  25   20   15   10    5     0   5    10   15   20   25   30   35  40 45       
Xonalar  yukoridan  yoritilganda  tabiiy  yoritilganlik  koeffitsientini  urtacha  kiymatini 
xisoblash uchun Danilyuk grafigi. 
 
                   
 
 
 
        
 
 
 
Xonani tabiiy yoritilganlik koeffitsient kuyidagi fomuladan aniklanadi: 
e = ye
n
 + ye
o
 +e
z
 +e
p
  
e
n
 = ye
x
n
 


 0

q 
Tabiiy  yoritilganlik  koeffitsientini  xisobiy  kiymatini  aniklash  uchun  xonaning  rejasi 

---

 
94 
va  kirkimi  masshtab  bilan  kalka  kogozga  chiziladi  va  grafikdan  utgan  nurlar  sanaladi 
va kuyidagi jadvalga joylashtiriladi: 
 
  
№ 
  
 
N
1 
 
N
 
 
N
2 
 

 
o 
 
q 
 
r
1
 
 

 0
 
1 
2 
3 
4 
5 
10 
13 
9.5 
6 
4.2 
16 
21.5 
29 
37 
45 
68 
58 
46 
36 
30 
65 
42 
30 
24 
18 
1.20 
1.00 
0.86 
0.77 
0.69 
3.3 
2.0 
1.6 
1.2 
1.1 
0.56 
0.56 
0.56 
0.56 
0.56 
 
Yon  tomondan  yoritilganda  tabiiy  yoritish  koeffitsienti  kuyidagi  formula  bilan 
aniklanadi: 
 
E = (E
1

 q + Ye
zd

 R )

 r
1

 

 0
/k
z
 
E
zd
 = 0 
 
E = Ye
1

 q

 r
1

 

 0
/k
z
 
E
1
 = 0,01

 N
1

 N
2
 
Tabiiy yoritish koeffitsienti xar bir xisobiy nukta uchun aniklaniladi: 
E
1
 = 0,01

 10

 68

 1,2 

3,3 

0,56/1,2 = 12,38 % 
 
E
2
 = 0,01

 13 

58 

1,00 

2,0 

0,56/1,2 = 7,03 % 
 
E
3
 = 0,01

 9,5

 46 

0,86

 1,6

 0,56/1,2 = 2,76 % 
 
E
4
 = 0,01

 6 

36

 0,77

 1,2 

0,56/1,2 = 0,91 % 
 
E
5
 = 0,01

 4,2 

30

 0,69 

1,1

 0,56/1,2 = 0,43 % 
 
Yukoridagi  natijalarga  karab  xonaning  kirkimida  tabiiy  yoritish  koeffitsientini  grafigi 
chiziladi. 
 
Quyosh kartalarini tuzish. Insolyatsiyani grafik usulida aniqlash. Quyosh 
himoya vositalarini (qhv) hisoblash va loyihalash. 
            Kuyosh  tugri  nurlarining  sirtlarga  tushish  jarayoni  insolyatsiya  deb  aytiladi. 
Kurilish  fizikasida  insolyatsiya  deganda  kuprok  xona  ichki  muxitiga  kuyosh  tugri 
nurlarining tushishi kuzda tutiladi. Insolyatsiyaning foydali va zararli tomonlari bor.  
Insolyatsiyaning   foydali tomonlari: 
3.  Xona ichki xavo muxitining sanitar-gigiena xolatini yaxshilaydi. 
4.  Kish kunlari xonalarni isitadi. 
Insolyatsiyaning zararli tomonlari: 
3.  Yoz kunlari xona ichki muxitini xaddan tashkari kizdirib yuboradi. 
4.  Kuyosh nuri tarkibidagi ultra binafsha nurlarining ba’zi-bir predmet va texnologik 
jarayonlarga nomunofikligi.  
Insolyatsiya 2 xil usulda xisoblanadi: