Buxoro davlat universiteti tairova m. M. Giyazova n. B. Hamidov m. E. Korxona iqtisodiyoti

Xo‘jalik  assotsiatsiyasi  jismoniy  yoki  huquqiy  shaxslarning    o‘zaro 

hamkorlik  yuritish  maqsadida  ko‘ngilli  ravishda  birlashuvini  anglatadi  va  unda 

birlashuvga kiruvchi sub'ektlar o‘z mustaqilligini saqlab qoladilar. 

Korporatsiyalar  umumiy  maqsadlarga  erishish,  hamkorlikda  faoliyat 

yuritish    maqsadida  birlashib,  mustaqil  huquqiy  sub'ekt  -  huquqiy  shaxsni  tashkil 

qiluvchi shaxslar yig‘indisini tavsiflaydi. Ko‘pincha ular aksiyadorlik (hissadorlik) 

jamiyatlari shaklida tashkil qilinadi. 

Korxonalarning  konsentratsiya  asosida  birlashuvi  kartel,  sindikat,  xolding 

va moliya-sanoat guruhlari ko‘rinishida amalga oshiriladi. 

 Ishlab chiqarish sohasidagi kartellar  ishlab chiqarish masalalari, narxlar, 

tovarlarni sotish, ishchi kuchini yollash va shu kabi masalalar bo‘yicha kelishuvga 

asoslanib faoliyat yuritadi. 

Sindikat  –  tijorat  faoliyatini  (ta'minot,  sotish,  narxning  paydo  bo‘lishi) 

hamkorlikda  tashkil  qilishga  asolangan  birlashmadir.  Sindikat  tarkibiga  kiruvchi 

korxonalar huquqiy hamda xo‘jalik yuritish mustaqilliklarini saqlab qoladilar. 

Trestlar  yuqori  darajada  markazlashganligi  bilan  ajralib  turadi.  Uning 

tarkibiga  kiruvchi  korxonalar  ishlab  chiqarish,  tijorat  va  huquqiy  mustaqilliklarini 

yo‘qotib, yagona reja asosida faoliyat yuritadi. 

Xoldinglar  ishtirokchilarning  moliyaviy  imkoniyatlarini  birlashtirish  va 

muvofiqlashtirish  hamda  ishlab  chiqarish  quvvatlari  bilan  vaizifalarni  tezkor 

ravishda  amalga  oshirish  imkonini  beruvchi  boshqaruvning  samarali  shaklini 

ifodalaydi. 

---