Ўзбекистон Республикаси Марказий банки

Асосий савдо ҳамкор давлатлар миллий валюта курсларининг АҚШ 
долларига нисбатан ўзгариш динамикаси 
31.12.2017 ҳолатига нисбатан фоизда 
 
Манба: Мазкур давлатлар марказий банки маълумотлари асосида. 
Бундан 
ташқари, 
жорий 
йилда 
жаҳон 
бозорларида 
Ўзбекистоннинг асосий экспорт маҳсулотлари қаторига кирувчи 
қимматбаҳо ва рангли металлар ҳамда хомашё товарлари бўйича 
нархлар 
конъюнктурасининг 
ноқулай 
шаклланиши 
ҳам 
республикамизнинг 
экспорт 
даромадларини 
пасайтирувчи 
омиллардан бири бўлди. Бунда жорий йилнинг I чораги давомида 
жаҳон бозорларида республикамизнинг асосий экспорт маҳсулотлари 
нархларининг ошиши кузатилган бўлса, кейинги даврларда нархлар 
асосан пасайиш тенденциясига эга бўлди (2.1.2-расм).
Ушбу тренднинг барқарор давом этиши мамлакатимизда ишлаб 
чиқариладиган маҳсулотларнинг ички ва ташқи бозорлардаги 
рақобатбардошлигига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. 
Хусусан, жорий йилнинг ўтган даври мобайнида жаҳон 
бозорларида олтин нархининг 10 фоизга арзонлашиши кузатилган 
бўлиб, ушбу ҳолат асосан АҚШ Федерал резерв тизими томонидан 
фоиз ставкасининг 2017 йилнинг декабрь ҳамда 2018 йилнинг март, 
июль ва сентябрь ойларида кетма-кет тўрт марта оширилиши 
натижасида АҚШ долларидаги активлар жозибадорлигининг ошиши 

---

19 
ҳамда олтинга инвестицион актив сифатидаги талабнинг пасайиши 
билан изоҳланади.
 
2.1.2-
расм 
Жаҳон бозорида асосий хомашё товарлари нархларининг ўзгариши 
фоизда 
Манба: Жаҳон банки маълумотлари асосида. 
Шу билан бирга, жаҳон миқёсида “савдо протекционизми”нинг 
кучайиши, шу жумладан, АҚШ ва Хитой томонидан бир-бирига 
нисбатан импорт божларининг жорий этилиши ташқи бозорларда мис 
ва рухга бўлган талабнинг камайишига ва шу орқали мазкур 
металлар нархларининг мос равишда 14,4 фоизга ва 29,3 фоизга 
пасайишига олиб келди. 
Юқоридаги омиллар таъсирида жорий йилнинг январь-сентябрь 
ойлари якуни бўйича республикамиз жами экспорти 2017 йилнинг мос 
даврига нисбатан 0,4 фоизга, энергия ресурслари экспортидан 
олинган тушумларсиз ҳисоблаганда эса қарийб 9 фоизга камайди.
Бундан ташқари, Россия рубли, Қозоғистон тенгеси ва Туркия 
лирасининг девальвацияси халқаро пул ўтказмалари ҳажмига ҳам 
салбий таъсир ўтказди.
Жумладан, ҳисоб-китоблар 2018 йилнинг январь-сентябрь 
ойларида Россия рубли, Қозоғистон тенгеси ва Туркия лирасининг 
сезиларли қадрсизланиши республикамизга хориждан юборилаётган 
пул ўтказмалари ҳажмининг 330 млн. АҚШ долларига камайишига 
олиб келганлигини кўрсатмоқда.

---

20