T o s h k e n t d a V l a t I q t I s o d I y o t u n I v e r s I t e t I

Agar  r=/ bo'lsa,  investitsiyadan  olinadigan  foyda  maksimal  boiadi.
Faraz  qilaylik,  firma  mandarin  sotish  bilan  shug'ullanadi,  deylik.  Firma  sotish 
quvvati  turli b oigan  do'konlami qurmoqchi.  Do'konlam i qurish uchun sarflanadigan 
kapital  mablag'lar,  sotish  uchun sarflanadigan  xarajatlar quyidagi jadvalda  keltirilgan 
(13.1 -jadval).  Ssuda foizi stavkasi  10 foiz bo'lsin.
13.1-jadval.
Bir yillik  investitsiya  qaytim lari
D o'kon­
lam in g
sotish
quvvati
(k ir
kunlik),
H
Umumiy
investisiya
(kapi-
talm ablag'
sarfi),
so'm
Chekli
inves­
tisiya,
so'm
Kapitalga 
to 'la­
nadigan 
chekli  foiz, 
so'm
Chekli 
sotish 
x a ra ja t­
lari, so’m
Chekli
umumiy
x ara­
ja tla r,
So'm
(MC)
Inves-
tisiyadan
olina­
digan
darom ad,
so'm
( Ш )
Chekli
foyda,
so'm
1000
100000
100000
10000
5000
115000
120000
5000
2000
200000
100000
10000
7500
117500
120000
2500
3000
300000
100000
10000
10000
120000
120000
0
4000
400000
100000
10000
12500
122500
120000
-2500
5000
500000
100000
10000
15000
125000
120000
-5000
Bir  kunda  1000  kg  mandarin  sotadigan  do'kon  qurish  uchun  100000  so'm  
sarflanadi,  2000  kg  uchun  esa  200000  so'm  sarflanadi  va  hokazo.  Sotish  masshtabi 
1000  kg  ga  oshganda  umumiy  sarflanadigan  kapital  hajmi  100000  so'mga  o'zgaradi. 
Foiz  stavkasi  10  foiz  b olgani  uchun  chekli  investitsiya  100000  so'mga,  to'lanadigan 
mablag'  10000 so'mga  teng.  Har bir  100000 so'mlik chekli  investitsiyadan olinadigan 
chekli daromad bir xil  bo'lib,  u  120000 so'mga teng.  Sotish quvvati  1000 kg bolganda, 
chekli  umumiy xarajat (chekli investitsiya plyus kapitalga to'lanadigan chekli  foiz plyus 
chekli  sotish  xarajati)  115000  so'm  b oiad i  va  chekli  foyda  120000-115000=5000 
so'mni tashkil etadi.  Sotish quvvati 2000 kg b oigan  do'kon uchun ushbu ko'rsatkichlar 
mos  ravishda  117500  va  2500  so'mga  teng  b oiad i.  Agar  chekli  xarajat  M C  chekli 
daromad  MR ga teng bo'lsa  M C =M R 9 kapitaldan  olinadigan foyda  maksimal  boiadi. 
Do'konlam ing  bir  kunlik  sotish  quvvati  3000  kg  bo'lganda  foyda  maksimal  b oiad i,