O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

qarorlar qabul qilish; 

 

Kutilayotgan  tahdidlarni  va  u  bilan  bog’liq  bo’lgan  ma’lumotlar  tizimiga 

xavf-xatar tahlilini bashorat qilish; 

 

Jiddiy holatlar vujudga kelishini oldini olish bo’yicha choralar rejalashtirish;  

  Jiddiy  holatlar  vujudga  kelgan  holda  ularni  bartaraf  etish  choralarini 

rejalashtirish; 

    Xafvsizlik  siyosati  bu  ma’lumot  tizimining  aylanishi,saqlanishi 

va 

taqsimlanish  faoliyati  quriladigan  me’yorlar,qoidalar  va  uslublar  yig’indisidir. 

Bunda  ma’lumot  tizimi  deb  faqat  uskuna-dasturiy  kompleks  emas,balki  unga 

hizmat  ko’rsatuvchi  xodimlar  ham  tushuniladi.  Xavfsizlik  siyosati  ma’lumot 

tizimining  hozirgi  holati  va  rivojlanish  istiqboli  tahlili  asosida  shakllantiradi  va 

---

479 

 

quyidagilarni aniqlaydi: 

1.  Xavfsizlik 

tizimi 

maqsadlari,vazifalari 

va 

ustuvor 

yo’nalishlarini; 

2.  Alohida kichik tizimlarining harakat doirasini; 

3.  Himoyaning kafolatlangan minimal darajasini; 

4.  Himoyani ta’minlash bo’yicha xodimlarning majburiyatlarini; 

5.  Himoyaning buzilishi uchun jazo-choralarini; 

    Agar  xavfsizlik  siyosati  to’liq  hajmda  yoki  izchil  amalga  oshirilmasa, 

ma’lumotlarni  himoyalashning  buzilishi  ehtimoli  keskin  ortadi.Ma’lumotlarni 

himoyalash deb quyidagilarni ta’minlovchi choralar majmui tushiniladi: 

1.  Ma’lumotlarning  mahfiyligini  saqlash  –bu  vakolatga  ega  bo’lmagan 

shaxslarni ma’lumot bilan tanishtirishni oldini olish; 

2.  Ma’lumotlarning  saqlanishi-  ma’lumotlar  yomon  niyatli  firibgarlarning 

qasddan harakatlari,xodimlar xatolari,yong’in, halokat va boshqalardan zarar 

ko’rishi mumkin; 

3.  Ma’lumotlarga kirish-xavfsizlik choralari tizimning normal  ishlashi uchun 

halaqit bermasligi; 

     Xavfsizlik 

siyosatini 

tavakalchilik 

tahlilisiz 

aniqlash 

mumkin 

emas.Tavakalchilik  tahlili  bank  rahbariyati  va  ma’sul  xodimlarining  himoya 

tizimining  kuchli  va  zaif  tomonlaridan  xabardorlik  darajasini  oshiradi,qaror 

tayyorlash  va  qabul  qilish  uchun  baza  yaratadi,himoyalash  uchun  xarajatlar 

miqdorini  optimallashtiradi,chunki  resurslarning  katta  qismi  ko’p  talofat 

keltiradigan tahdidlardan himoyalashga yo’naltiriladi. 

     Tavakkalchilik tahlili quyidagi asosiy bosqichlarda tashkil topadi: