Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2014 йил сонли буйруғига илова

5.3.3-rasm: Innovatsion loyihalarni korxonalar darajasida 
moliyalashtirish manbalari. 
korxonani  shaxsiy  mablag‗lar,  foyda,  ammortizatsion  ajratmalar, 
sug‗urtali  to‗lovlar,  nomoddiy  aktivlarning  jalb  qilinmagan  ortiqchalari, 
asosiy va aylanma mablag‗lar; 
jalb  qilingan  mablag‗lar,  aksiyalarni  sotishdan  olingan  mablag‗lar 
hamda badallar, maqsadli tushumlar va boshqalar; 
har-har  xil  turdagi  byudjet,  bank  va  tijorat  kreditlari  ko‗rinishdagi 
qarz mablag‗lari va hakozalar. 
Innovatsion  iqtisodiyotni  rivojlantirish  sharoitida  innovatsion 
loyihalarni moliyalashtirishda investitsion va moliyaviy resurslarni qidirib 
topish  muhim  omil  hisoblanadi.  Buning  natijasida  intelektual  bozor,  oliy 
Innova
tsi
on 
loy
ihala
rni 
korx
ona
lar
 da
ra
jasida
 
mol
iy
alashti
rish 
manba
lar
i 
korxonani shaxsiy mablagʻlar, foyda, 
ammortizatsion ajratmalar, sugʻurtali toʻlovlar, 
nomoddiy aktivlarning jalb qilinmagan 
ortiqchalari, asosiy va aylanma mablagʻlar va 
boshqalar 
jalb qilingan mablagʻlar, aksiyalarni sotishdan 
olingan mablagʻlar hamda badallar, maqsadli 
tushumlar va boshqalar 
har-xil turdagi byudjet, bank va tijorat 
kreditlari koʻrinishdagi qarz mablagʻlari va 
hakozalar 

---

179 
 
 
ta‘lim  muassasalarida  innovatsiyalarni  tijoratlashtirish  bo‗limlari, 
innovatsion  biznes  markazlari,  novatorlik  korxonalari,  ilmiy  xodimlardan 
tashkil  topgan  har  xil  uyushmalar,  sanoat  firmalarining  innovatsion 
bo‗linmalari shakllantiriladi. 
Intelektual  bozor  talabi  –  ishlab  chiqarishda  qo‗shilga  qiymatni 
o‗sishi,  aqliy  mulkni  himoyalash  va  innovatsion  infratuzilmani 
shakllantirish  bo‗yicha  tashkiliy-huquqiy  bazasini  yaratish  zarur. 
Innovatsion  bozorni  samarali  faoliyat  yuritish  bevosita  raqobat  muhitini 
ta‘minlash va fandagi yakka hokimlikka faol qarshilik ko‗rsatishini ko‗zda 
tutadi.  Yakunlangan  ishlab  chiqarishlarni  tijoratlashtirish,  ijara,  lizing,  va 
boshqa  bozor  qurollari  hisobiga  ilmiyishlab  chiqarish  infratuzilmasidan 
to‗liqroq foydalanishga yordam beradi. 
Bozor  munosabatlarini  rivojlanishi  bilan  xatarli  (venchurli) 
sarmoyalar 
fondlarini 
innovatsion 
loyihalarni 
moliyalashtirishga 
yo‗naltirish  uchun  sharoitlar  vujudga  keladi.  Jahon  amaliyotida  asosiy 
sarmoyadagi  innovatsion  loyihalarni  moliyalashtirish  uchun  qarz 
mablag‗lari,  ayniqsa  bank  kreditlari  keng  qo‗llaniladilar.  Innovatsion 
loyihalarni  moliyalashtirishning  eng  keng  tarqalgan  shakllaridan  biri 
aksiyalar  va  obligatsiyalarni  bosib  chiqarish  hamda  ulushli  yoki  qarzli 
turdagi emissiya (bosib chiqarish)dir. 
Innovatsion 
loyihalarni 
moliyalashtirish 
jarayonlarni 
takomillashtirishda  turli  infratuzilmalarga  birlashgan  moliya-sanoat 
guruhlari, 
konsorsiumlar, 
strategik 
al‘yanslar  hamda  loyihaviy 
moliyalashtirish va venchurli fondlarga alohida e‘tibor qaratish kerak. 
Innovatsion  loyihalarning  samaradorligini  oshirish  uchun  yirik 
kompaniyalarga  innovatsion  axborotlarni  kelib  tushishi  uchun  axborot 
vositalaridan  foydalanish  va  norasmiy  korxonalarga  murojaat  qilashiga 
zaruriy sharoitlarni yaratish lozim. 
Innovatsion  loyihaviy  moliyalashtirish  jarayonida  innovatsion 
fondlar,  ixtisoslashtirilgan  moliya  kompaniyalari,  xalqaro  moliyaviy 
korxonalar,  sug‗urta  va  lizing  kompaniyalarini  yangilik  kiritish  bo‗yicha 
institutsional  tuzilmasining  shakllantirish  muhim  hisoblanadi.  Ammo,  

---

180 
 
 
tijorat  banklari,  shu  jumladan  ixtisoslashgan  investitsion  va  innovatsion 
banklar kreditlarning asosiy manbalari bo‗ladilar. 
Jahon 
amaliyotida 
qabul 
qilingan 
innovatsion 
faoliyatni 
moliyalashtirishning asosiy tashkiliy shakllari berilgan (5.3.1-jadval).  
5.3.1-jadval