Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2014 йил сонли буйруғига илова

 
3.1.2-rasm. Innovatsion imkoniyatning iqtisodiy kategoriya 
sifatida tasnifi 
• Lokal innovatsiyalar 
• Tashqi innovatsiyalar 
• Bazisli innovatsiyalar 
Innovatsion 
imkoniyatlar 
Fanning 
innovatsion 
imkoniyati 
Xalqni 
innovatsion 
imkoniyati 
Tarmoqni 
innovatsion 
imkoniyati 
Hududni 
innovatsion 
imkoniyati 
Ishlab chiqarishni 
innovatsion 
imkoniyati 
Korxonaning 
innovatsion 

---

89 
 
 
Innovatsion imkoniyat yoki quvvat ob‘ekt innovatsion taraqqiyotining 
oxirgi chegarasidir. Davlatning innovatsion imkoniyatini uch xil usul bilan 
aniqlash mumkin: 

  hududiy  (hudud  innovatsion  imkoniyatining  o‗rtacha  solishtirma 
ko‗rsatkichi); 

  tarkibiy  (xo‗jalik  yuritish  tarmog‗ining  innovatsion  imkoniyatini 
o‗rtacha solishtirma ko‗rsatkichi); 

  ijtimoiy  (xalq  innovatsion  imkoniyatining  o‗rtacha  solishtirma 
ko‗rsatkichi). 
Jati Senguptaning innovatsion modellar klassfikatsiyasi quyidagicha: 
1.  Raqobatdosh innovatsion modellar 
2.  Texnik innovatsiyalar va diffuzion modellar 
3.  Kurno-Nashning ortiqchalik samarasi dinamik modeli 
4.  Talabga oid innovatsion modeli. 
Innovatsion  faoliyat  statistik  hamda  dinamik  holatda  ham  ko‗rib 
chiqilishi  mumkin.  Agar  statistikada  yangilik  kiritish  bu  yangiliklarni 
tijoratlashtirishning  yakuniy  natijasi  bo‗lsa,  dinamikada  yangiliklarni 
yaratish, o‗zlashtirish vatarqatish murakkab jarayoni hisoblanadi. 
Innovatsion  jarayonning  mohiyati  shunda  namoyon  bo‗ladiki,  u 
innovatsiyalar  tashabbusi  bilan  chiqish,  yangi  mahsulot  va  operatsiyalar 
ishlab  chiqish,  ularni  bozorda  sotish  va  diffuziyalash  bo‗yicha  maqsadli 
yo‗naltirilgan harakatlar zanjirini ifodalaydi. 
Yangi  mahsulot  (jarayon)  asoslab  berilgach,  taklif  etilayotgan 
innovatsiyaning  marketing  tadqiqotlari  o‗tkaziladi.  Marketing  tadqiqotlari 
davomida  yangi  mahsulot  yoki  jarayonga  talab  o‗rganiladi,  agar  ular 
limitlanadigan  bo‗lsa  ularni  chiqarish  hajmi  yoki  soni  belgilanadi, 
innovatsion bozorga kirib borayotgan tovarlarning tovar tavsifnomalari va 
iste‘mol  xususiyatlari  aniqlanadi.  So‗ngra  innovatsiyani  sotish,  ya‘ni 
bozorda  innovatsiyaning  kichik  partiyasi  paydo  bo‗lishi,  uni  ilgari  surish, 
samaradorligini baholash va diffuziyalash amalga oshiriladi. 
Quyidagi jadvalda innovatsion faoliyatga ta‘sir etuvchi omillar tizimi 
ko‗rsatilgan (3.1.2-jadval). 
 

---

90 
 
 
3.1.2-jadval