Parrandalarda ovqat ҳazm qilish tizimi kasalliklari

Чўчқанинг ҳар бир соматик ҳужайрасида 40, қўйникида 54, қорамол ва эчкиникида 60, отникида 66, ит ва товуқларникида 78 хромосома бор.

Чўчқанинг ҳар бир соматик ҳужайрасида 40, қўйникида 54, қорамол ва эчкиникида 60, отникида 66, ит ва товуқларникида 78 хромосома бор.

Кариотипни ташкил қилувчи хромосомаларнинг деярли барчаси (аутосомалар) ўз жуфтига эга ва фақат иккитаси ўзаро жуфт эмас. Ўзаро жуфт бўлмаган икки хромосома гетерохромосомалар деб аталади ва Х, Й ҳарфлари билан белгиланади. Кариотипда бу хромосомалар қандай комбинацияда мавжуд бўлиши жинсни белгилагани учун улар жинсий хромосомалар деб аталади.

Сут эмизувчиларнинг урғочи жинслари ҳужайраларида жинсий хромосомаларнинг иккаласи ҳам Х, еркак жинслари ҳужайраларида булар Х ва Й дир. Қушларнинг эркак жинсларида ҳар иккала жинсий хромосома ҳам З, урғочиларида эса З ва W бўлади. Сут эмизувчилар урғочи жинсларининг ҳужайралари ўзагидаги 2 та Х хромосомалардан бири интерфазада иш ҳолатида (деконденсацияланган), иккинчиси эса, нофаол, конденсацияланган ҳолатда бўлади.

Конденсацияланган нофаол Х хромосомани ўзакча яқинида, айрим ҳолларда кариолемма ички юзасида юмалоқ ёки овал танача ҳолида кузатиш мумкин. Бундай танача фақат урғочи ҳайвонлар ҳужайраларида учраши ва Х хромосома билан боғлиқлиги учун жинсий хроматин ёки Барр таначаси дейилади.

Конденсацияланган нофаол Х хромосомани ўзакча яқинида, айрим ҳолларда кариолемма ички юзасида юмалоқ ёки овал танача ҳолида кузатиш мумкин. Бундай танача фақат урғочи ҳайвонлар ҳужайраларида учраши ва Х хромосома билан боғлиқлиги учун жинсий хроматин ёки Барр таначаси дейилади.

Электрон микроскоп воситасида хромосомаларда дезоксирибонуклеопротеидлардан иборат элементар хромосома фибриллаларини кузатиш мумкин. Хромосомадаги ДНК молекулалари бир неча юз микрон, ҳатто бир неча см узунликда бўлиши мумкин. Хроматин қуруқ массасининг 60-70% гистон ва гистон бўлмаган оқсиллардан иборат.

Гистонлар ДНК билан яқин алоқада бўлиб, унинг молекуласида бир текис тарқалиб жойлашади. Ҳар 8 молекула гистон оқсили нуклеосома дейилувчи характерли комплекс ҳосил қилади. Нуклеосомалар ҳосил бо`лиши ҳисобига ДНК молекуласи ўта юқори даражада спирализацияга учрайди ва тахминан 5 марта қисқаради.